Υγεία

Τα τρανς λιπαρά βρίσκονται παντού – Πώς να τα εντοπίζεται στα τρόφιμα

Κρύβονται στα περισσότερα συσκευασμένα τρόφιμα, ενώ μπορούν να παραχθούν στο σπίτι με κακή χρήση των τροφών και κυρίως των ελαίων.

Πώς ακούγεται σε μια χώρα, όπως η Ελλάδα, που σε πολλούς αρέσουν τα τηγανητά και τα συσκευασμένα τρόφιμα, ότι θα πρέπει να εξαλειφθούν τα βιομηχανικής παραγωγής τρανς λιπαρά μέχρι το 2023;

Σίγουρα με μεγάλο ενδιαφέρον -λένε οι επιστήμονες - γιατί τα τρανς λιπαρά κρύβονται σχεδόν παντού, στα περισσότερα συσκευασμένα τρόφιμα, αρτοσκευάσματα κ.α. Επίσης, μπορούν να παραχθούν στο σπίτι μας με κακή χρήση των τροφών και κυρίως των ελαίων.

«Αν προσέξουμε στις ετικέτες γράφει συνήθως τρανς ή υδρογονωμένο λίπος. Όμως μετατρέπουμε ακόμα και ένα καλό λίπος μαγειρέματος σε τρανς, αν το υπέρ -θερμάνουμε, γι' αυτό καλό είναι να μην τσιγαρίζουμε και να τηγανίζουμε, αλλά να προσθέτουμε το λάδι στο τέλος του φαγητού», επισημαίνει η κλινική διαιτολόγος Α.Φιλίππου, που εξηγεί ότι «στην αρχή όλοι υπέθεταν ότι τα υδρογονωμένα λίπη είναι μια υγιεινή επιλογή, γι' αυτό μπήκαν πολύ επιθετικά στη βιομηχανία τροφίμων. Όμως οι πρώτες μελέτες έδειξαν ότι όχι μόνο αυξάνουν σημαντικά την κακή χοληστερόλη, αλλά ρίχνουν και τις τιμές της καλής χοληστερόλης, με αποτέλεσμα να αυξάνουν συνολικά τον καρδιαγγειακό κίνδυνο».

Γιατί ο Π.Ο.Υ λέει «ΟΧΙ» στα τρανς λιπαρά

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, αυξάνουν κατά 21% τον κίνδυνο καρδιακών νόσων και κατά 28% τον κίνδυνο θανάτου. Παράλληλα, η κατανάλωση τους άρχισε να σχετίζεται σε κάποιες έρευνες ακόμα και με καρκινογενέσεις. Ο ΠΟΥ ανακοίνωσε πριν από λίγες ημέρες ένα σχέδιο απομάκρυνσης των τρανς λιπαρών από τη βιομηχανία στα επόμενα 7 χρόνια, για να αποτρέψει 500.000 θανάτους διεθνώς τον χρόνο από καρδιαγγειακές παθήσεις.

«Είναι πρακτικά αδύνατο να αποφύγουμε μικρές ποσότητες τρανς λιπαρών στην διατροφή μας, αλλά μπορούμε να μην τα κάνουμε "κανόνα" στο καθημερινό μας διαιτολόγιο», εξηγεί η κα Φιλίππου.

Σύμφωνα με τον Π.Ο.Υ οι ενήλικες και τα παιδιά θα πρέπει να καταναλώνουν το πολύ το 1% των ημερήσιων θερμίδων τους με τη μορφή τρανς λιπαρών.

Ο ρόλος του σπιτικού φαγητού

Όμως επισημαίνουν οι ειδικοί, η απόφαση αυτή του Π.Ο.Υ, μόνον οφέλη θα έχει στον πληθυσμό και κυρίως στα παιδιά που ως μελλοντικοί ενήλικες θα περιορίσουν στο ελάχιστο τα τρανς λιπαρά στη διατροφή τους.

«Οι προτηγανισμένες τροφές ή τροφές που έχουν παρασκευαστεί με τρανς λιπαρά θα περιοριστούν όσον αφορά τη διάθεση τους αλλά και την κατανάλωση τους. Το ίδιο βλέπουμε σιγά σιγά να γίνεται και με το αλάτι και τη ζάχαρη σ' αυτές τις τροφές που δυστυχώς είναι αγαπημένες πολλών παιδιών», επισημαίνει ο πρόεδρος της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας, Κ.Τσιούφης.

Ήδη αρκετές χώρες έχουν σχεδόν εξαλείψει τα τρανς λιπαρά θέτοντας όρια στις ποσότητες που επιτρέπονται στις συσκευασμένες τροφές και άλλες έχουν απαγορεύσει εν μέρει τα υδρογονωμένα λίπη, κύρια πηγή των βιομηχανικής παραγωγής τρανς λιπαρών.

Ως λαός που του αρέσουν τα τηγανητά συχνά αγνοούμε τη σύσταση των καρδιολόγων, να τα περιορίσουμε. «Κλειδί παραμένει στο θέμα αυτό ο ρόλος της οικογένειας. Δεν ξέρω πόσο εφικτή είναι η αυστηρή τήρηση της μεσογειακής διατροφής στις μέρες μας, αλλά η λύση είναι να επιστρέψουμε στο σπιτικό φαγητό. Να ελέγχουμε τις πρώτες ύλες αλλά και τον τρόπο μαγειρέματος για να μην παράγονται τρανς λιπαρά» τονίζει ο κ. Τσιούφης.

Στόχος να μειωθεί ο καρδιαγγειακός κίνδυνος

Η απόφαση του Π.Ο.Υ είναι προς τη σωστή κατεύθυνση σύμφωνα με τον κ. Τσιούφη, ο οποίος εκτιμά ότι ο δραστικός περιορισμός των τρανς λιπαρών είναι σημαντικός παράγοντας ώστε να πάψουν οι καρδιαγγειακές παθήσεις να είναι πρώτη αιτία θανάτου και την επόμενη 10ετία.

«Ο περιορισμός των τρανς λιπαρών, όπως συνέβη και με το κάπνισμα, σε βάθος χρόνου θα φανεί και στην επίπτωση των καρδιαγγειακών παθήσεων. Δεν είναι κάτι που θα δούμε άμεσα, αλλά σε βάθος χρόνου θα φανούν οι ευεργετικές επιδράσεις στην καρδιαγγειακή υγεία».

Η μείωσή τους είναι και εφικτή και αναγκαία, τονίζουν οι επιστήμονες, οι οποίοι βέβαια εκφράζουν επιφυλάξεις για το εάν είναι εφικτή η εξάλειψη τους.