Υγεία

Έλληνες επιστήμονες “σκοτώνουν” τη λευχαιμία

Σπουδαία ανακάλυψη κατά της λευχαιμίας με ελληνική και κυπριακή υπογραφή.

Ερευνητική ομάδα στη Βρετανία με συμμετοχή επιστημόνων ελλαδικής και κυπριακής καταγωγής κατόρθωσε να κάνει ένα σημαντικό βήμα στις προσπάθειες αντιμετώπισης της λευχαιμίας.

Το Ινστιτούτο Sanger του Wellcome Trust στο Κέμπριτζ ανακοίνωσε ότι οι ερευνητές του και οι συνεργάτες τους κατάφεραν να προσαρμόσουν και να αξιοποιήσουν μία τεχνική επέμβασης στη γονιδιακή σύνθεση των κυττάρων ώστε να στοχεύσουν την εξάπλωση της οξείας μυελογενούς λευχαιμίας (AML).

Σύμφωνα με τη μελέτη που δημοσιεύεται στην επιστημονική επιθεώρηση Cell Reports, η ιατρική ομάδα αρχικά ταυτοποίησε μεγάλο αριθμό συγκεκριμένων γονιδίων που θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως πιθανοί στόχοι για την εφαρμογή της θεραπευτικής πρακτικής κατά της ασθένειας. Από αυτά επιλέχθηκε ένα γονίδιο, το λεγόμενο KAT2A, εντός του οποίου καταστράφηκαν όλα τα λευχαιμικά κύτταρα χωρίς να επηρεαστούν τα υγιή αιματικά κύτταρα.

Η νόσος AML είναι μία επιθετική μορφή καρκίνου. Τα λευχαιμικά κύτταρα καταλαμβάνουν τον μυελό των οστών πολλαπλασιαζόμενα γρήγορα και τον εμποδίζουν να παράγει φυσιολογικά αιματικά κύτταρα, προξενώντας θανατηφόρες μολύνσεις και αιμορραγία. Οι βασικές αγωγές κατά αυτού του τύπου λευχαιμίας δεν έχουν αλλάξει επί δεκαετίες και λιγότεροι από ένας στους τρεις ασθενείς επιβιώνουν.

Η λεγόμενη CRISPR-Cas9 τεχνική γονιδιακής μεταβολής χρησιμοποιείται για να διαταράσσει και να καταστρέφει στοχευμένα γονίδια στο γονιδίωμα των κυττάρων. Η επιστημονική ομάδα χρησιμοποίησε την τεχνική για να επέμβει ξεχωριστά σε όλα τα γονίδια του γονιδιώματος των λευχαιμικών κυττάρων. Με τον τρόπο αυτό διαπιστώθηκε ποια γονίδια μπορούν να επηρεάσουν την ανάπτυξη και επιβίωση των λευχαιμικών κυττάρων ώστε να αποτελέσουν τον στόχο της θεραπείας που βασίζεται σε γενετικές και φαρμακευτικές τεχνικές.

Ο συνεπικεφαλής της ομάδας από το Ινστιτούτο Sanger Δρ Κοσούκε Γιούσα δήλωσε ότι αυτή είναι μία από τις πρώτες συστηματικές προσπάθειες εντοπισμού των γενετικών ευάλωτων σημείων της AML, βασισμένη στην ελπιδοφόρα τεχνική CRISPR.

Τα περισσότερα ευάλωτα καρκινικά γονίδια που εντοπίστηκαν από την ερευνητική ομάδα, περί τα 200 στο σύνολό τους, είναι καινούριες ανακαλύψεις, κάτι που ανοίγει πολλές νέες δυνατότητες ανάπτυξης αποτελεσματικών θεραπειών.

Ο εκ των συντακτών της μελέτης Δρ Κωνσταντίνος Τζελέπης έκανε λόγο για «συναρπαστική» εξέλιξη. «Αν και το γονίδιο KAT2A χρειάζεται να μελετηθεί σε μεγαλύτερο βάθος για να κατανοήσουμε τη δυνατότητα κλινικής αξιοποίησης, δείχνουμε ότι στοχεύοντάς το καταστρέφουμε λευχαιμικά κύτταρα στο εργαστήριο, αφήνοντας άθικτα τα υγιή αιματικά κύτταρα», πρόσθεσε ο νεαρός Πειραιώτης ερευνητής.

Ο έτερος επικεφαλής της ομάδας του Ινστιτούτου Sanger και Διευθυντής του Αιματολογικού Τμήματος στα Πανεπιστημιακά Νοσοκομεία του Κέμπριτζ Δρ Γεώργιος Βασιλείου σημείωσε ότι ο εντοπισμός των ευάλωτων καρκινικών γονιδίων που δημιουργεί τη δυνατότητα μελλοντικών θεραπειών της AML είναι πρακτική που προσφέρεται προς περαιτέρω εξέταση από την ερευνητική κοινότητα. «Ελπίδα μας είναι αυτή η δουλειά να οδηγήσει σε περισσότερες αποτελεσματικές θεραπείες κατά της AML, που θα βελτιώσουν τόσο τις πιθανότητες επιβίωσης όσο και την ποιότητα ζωής των ασθενών», συμπλήρωσε ο Κύπριος επιστήμονας.