Υγεία

Σαραντάρηδες με σώμα… συνταξιούχου!

Γιατί μερικοί άνθρωποι γερνάνε πολύ πιο γρήγορα (έως τρεις φορές) από τους άλλους;

Ο χρόνος περνάει για όλους, αλλά δεν είναι το ίδιο αμείλικτος για τον καθένα από βιολογική άποψη. Έτσι, οι άνθρωποι γερνάνε βιολογικά με πολύ διαφορετικό τρόπο, μερικοί έως τρία φορές πιο γρήγορα από άλλους. Αυτό, σύμφωνα με μια νέα διεθνή επιστημονική έρευνα, εξηγεί γιατί ορισμένοι άνθρωποι δείχνουν πρόωρα γερασμένοι και άλλοι φαίνονται 20 χρόνια νεότεροι από την πραγματική ηλικία τους.

Οι ερευνητές από τις ΗΠΑ, τη Βρετανία, το Ισραήλ και τη Νέα Ζηλανδία, με επικεφαλής τον επίκουρο καθηγητή γηριατρικής Νταν Μπέλσκι του Κέντρου Γήρανσης του αμερικανικού Πανεπιστημίου Ντιουκ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στα «Πρακτικά της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών» (PNAS) των ΗΠΑ, μελέτησαν σχεδόν 1.000 ανθρώπους, που όλοι είχαν γεννηθεί στην ίδια πόλη το 1972-73. Οι ερευνητές κατέγραψαν συστηματικά (στις διαδοχικές ηλικίες των 26, 32 και 38 ετών) την υγεία και βιολογική κατάσταση των ατόμων αυτών με διάφορα τεστ, συνεντεύξεις και άλλους τρόπους. 

Μέσα από αυτό τον συνδυασμό, κατέστη δυνατό να προσδιορισθεί η λεγόμενη «βιολογική ηλικία», που ήταν διαφορετική για κάθε άτομο από την πραγματική (χρονολογική) ηλικία του. Είναι εντυπωσιακό, αλλά για τους 38χρονους εκτιμήθηκε ότι η βιολογική ηλικία τους κυμαινόταν από τα 28 έως τα 61 έτη. Δηλαδή το σώμα ενός 38χρονου μπορεί στην πραγματικότητα να ήταν από σώμα τριαντάρη έως σώμα εξηντάρη!

Η γήρανση, σύμφωνα με τους επιστήμονες, επηρεάζει με διαφορετικό τρόπο, από άνθρωπο σε άνθρωπο, όργανα όπως τα μαλιά, τα μάτια και οι αρθρώσεις. Κάπως έτσι, όταν μετά από χρόνια οι παλιοί συμμαθητές ξαναβρίσκονται, μερικοί είναι κυριολεκτικά αγνώριστοι, ενώ για άλλους είναι σαν να μην κύλησε καθόλου ο χρόνος, παρόλο που όλοι έχουν σχεδόν την ίδια ηλικία.

Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν ένα «καλάθι» από 18 βιολογικούς δείκτες, οι οποίοι από κοινού αποκαλύπτουν πόσο αργά ή γρήγορα «τρέχει» το βιολογικό ρολόι για κάθε άνθρωπο. Η νέα μελέτη δείχνει ότι για τους περισσότερους ανθρώπους όντως ένας χρόνος ημερολογιακά ισοδυναμεί λίγο-πολύ με ένα χρόνο βιολογικά. Όμως μερικοί, από μία ηλικία και μετά, γερνάνε βιολογικά έως τρία χρόνια για κάθε έτος που περνά ημερολογιακά. Και για κάποιους άλλους ο βιολογικός χρόνος είναι σχεδόν «κολλημένος», με αποτέλεσμα να δείχνουν έφηβοι.

Όσο πιο προχωρημένη βιολογική ηλικία έχει ένας άνθρωπος, ακόμη κι αν είναι μόνο σαραντάρης, τόσο πιο έκδηλα είναι τα συμπτώματα της πρόωρης γήρανσης (μικρότερη μυική δύναμη, δυσκολία να ανέβει πολλά σκαλοπάτια, χειρότερες επιδόσεις στα τεστ μνήμης και ισορροπίας κ.α.).

Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η διαδικασία της γήρανσης είναι εν μέρει γενετική, καθώς μελέτες σε διδύμους οδηγούν στην εκτίμηση ότι μόνο το 20% της γήρανσης μπορεί να αποδοθεί στα γονίδια. Οι περιβαλλοντικές και ψυχικές επιρροές φαίνεται να είναι ακόμη μεγαλύτερες. Παραμένει άγνωστο, προς το παρόν, κατά πόσο το βιολογικό ρολόι μεταβάλλει τον ρυθμό του (την ταχύτητα γήρανσης) στη διάρκειας ζωής ενός ανθρώπου.

Οι επιστήμονες ευελπιστούν πάντως ότι κάποτε θα βρουν τρόπο να επιβραδύνουν έγκαιρα τη γήρανση, ιδίως στους ανθρώπους που γερνάνε πριν την ώρα τους. Μέχρι τότε, οι άνθρωποι που δεν καπνίζουν, που τρώνε υγιεινά και που ασκούνται σωματικά, μπορούν να ελπίζουν ότι θα «φρενάρουν» το βιολογικό ρολόι τους.