Κοινωνία

Βούλευμα του Ναυτοδικείου “αθωώνει” όσους ρίχνουν βόμβες μολότοφ

Η διάκριση ανάμεσα σε εμπρηστικό κι εκρηκτικό μηχανισμό φέρνει νέα δεδομένα. Η απόφαση που δημιουργεί ένα σημαντικό δεδικασμένο.

Ανατρεπτικό βούλευμα που μπορεί να οδηγήσει σε απαλλαγή όσων συλλαμβάνονται για την ρίψη βομβών μολότοφ σε επεισόδια με αστυνομικούς, εξέδωσε προ μερικών ημερών δικαστικό συμβούλιο του Ναυτοδικείου Πειραιά.

Με βάση αυτήν την απόφαση – την οποία αποκαλύπτει «Το Βήμα» – που δημιουργεί νέα νομικά κι επιχειρησιακά δεδομένα στην ΕΛΑΣ, οι βόμβες μολότοφ αποχαρακτηρίζονται ως εκρηκτικός μηχανισμός κι ορίζονται μόνο ως εμπρηστικός. Έτσι, με βάση τον νέο σχετικό νόμο στον οποίο δεν προβλέπεται τιμωρία για χρήση εμπρηστικών μηχανισμών μπορεί όσοι συλλαμβάνονται για κατοχή ή ρίψη μολότοφ να μην έχουν ουσιαστική ποινική επίπτωση.

Το εν λόγω δικαστικό συμβούλιο που δημιουργεί ένα σημαντικό δεδικασμένο ασχολήθηκε με την εμπλοκή ενός ναύτη που συνελήφθη για ρίψη μολότοφ σε επεισόδια που σημειώθηκαν στις 6 Δεκεμβρίου 2018 (σ.σ. δηλαδή στην επέτειο 10χρόνων από την δολοφονία του Αλέξη Γρηγορόπουλου) στο κέντρο της Αθήνας στην διάρκεια των οποίων τραυματίστηκαν έξι αστυνομικοί. Ο ναύτης αντιμετώπιζε κατηγορίες για διατάραξη κοινής ειρήνης, έκρηξη από κοινού, κατασκευή και κατοχή εκρηκτικών υλών από κοινού, απόπειρα βαριάς σκοπούμενης σωματικής βλάβης από κοινού, εμπρησμό από κοινού, αντίσταση, παράνομη οπλοφορία, παράνομη χρήση εκρηκτικών υλών και οπλοχρησία.

Όπως σημειώνεται στα δικαστικά έγγραφα, «οι δύο αστυνομικοί που προέβησαν στη σύλληψη του κατηγορούμενου ήταν κατηγορηματικοί ως προς το ρόλο του κατηγορουμένου στα επεισόδια ως πρωτοστατούντος, τον χαρακτηρίζουν ως «μπροστάρη» με μια ομάδα περίπου είκοσι ατόμων πίσω του να τον υποστηρίζουν και να τον καλύψουν σε περίπτωση αιφνιδιαστικής κίνησης της αστυνομικής δύναμης. Ο κατηγορούμενος έριχνε κατά των αστυνομικών δύο διμοιριών από απόσταση 10-15 μέτρων βόμβες μολότοφ, πέτρες και μάρμαρα.

Ο κίνδυνος για τη σωματική ακεραιότητα των αστυνομικών από τις ενέργειες του κατηγορουμένου ήταν δεδομένος, οι οποίοι προστατεύονταν από τις επιθέσεις με τις ασπίδες τους. Ευτυχώς δεν προέκυψε κίνδυνος για άλλα άτομα, περαστικούς ή κατοίκους, καθόσον η περιοχή των Εξαρχείων είχε απομονωθεί από τις δυνάμεις της Αστυνομίας και δεν υπήρχαν περαστικοί στο σημείο που γίνονταν τα επεισόδια, εκτός των δημοσιογράφων που κάλυπταν τα γεγονότα. Οι επιθέσεις ήταν σφοδρές και συνεχόμενες και η ατμόσφαιρα αποπνικτική από καπνούς και χημικά αέρια δακρυγόνων».

 Τι αναφέρει το βούλευμα

Ωστόσο όπως αναφέρεται στο βούλευμα 16/2020 του Ναυτοδοικείου Πειραιά «η βόμβα μολότοφ που εκσφενδονίζεται σε εξωτερικό περιβάλλον δεν μπορεί να προκαλέσει έκρηξη, γιατί η συγκέντρωση των αερίων είναι πάντοτε μικρότερη από το κατώτερο αναφλέξιμο μίγμα, κάτω από 1,5 %, και συνεπώς είναι πολύ φτωχό ως καύσιμο μίγμα, λόγω της παρουσίας μεγάλου ποσοστού οξυγόνου του ατμοσφαιρικού αέρα και αντίστοιχα μικρού ποσοστού ατμών βενζίνης. Ως εκ τούτου, δεν μπορεί να γίνει κατηγορία για την πράξη της έκρηξης από κοινού. Για τον ίδιο λόγο δεν γίνεται κατηγορία για κατασκευή και κατοχή εκρηκτικών υλών από κοινούκαι για παράνομη χρήση εκρηκτικών υλών. Επιπλέον, όσον αφορά την εμπλοκή του εν λόγω νεαρού στα επεισόδια το δικαστικό συμβούλιο, αποφάνθηκε ότι «δεν προέκυψαν ενδείξεις ενοχής εις βάρος του κατηγορουμένου, αφού κανείς από τους μάρτυρες δεν ανέφερε ότι ο κατηγορούμενος είχε βάλει φωτιά, ενώ η έκταση της φωτιάς δεν ήταν τέτοια ώστε να εξαπλωθεί. Εξάλλου οι φωτιές που είχαν τεθεί στους κάδους απορριμμάτων έσβησαν μόνες τους».

Νέα δεδομένα υπήρξαν και για την απόφαση του δικαστικού συμβουλίου όσον αφορά τον τραυματισμό των αστυνομικών. Όπως σημειώνεται στο εν λόγω βούλευμα «η φύση του κοκτέιλ μολότοφ ως όπλου δεν ενδείκνυται για πρόκληση βλάβης σε ανθρώπους που βρίσκονται σε εξωτερικό χώρο. Ως εμπρηστικός μηχανισμός πολύ μικρού μεγέθους είναι αποτελεσματικός όταν εκτοξεύεται σε οχήματα ή κτίρια όπου η φωτιά μπορεί να μεταδοθεί και επεκταθεί. Μπορεί να αποβεί θανατηφόρο όπλο όταν εντός των οχημάτων ή κτιρίων στόχων βρίσκονται άνθρωποι που εγκλωβίζονται (βλέπε υπόθεση MARFIN). Σε αυτήν την περίπτωση πάντως, οι βλάβες δεν προκαλούνται από την ίδια τη μολότοφ αλλά από την πυρκαγιά που αυτή προκαλεί. Σε παγκόσμιο επίπεδο δεν έχει καταγραφεί θάνατος από τη ρίψη κοκτέιλ μολότοφ, ούτε το Συμβούλιο έχει υπόψη του περίπτωση βαριάς σωματικής βλάβης από τέτοιο όπλο. Εν προκειμένω οι μολότοφ που πετούσε ο κατηγορούμενος αντικειμενικά δεν θα μπορούσαν να προκαλέσουν σοβαρή σωματική βλάβη σε κάποιον για τους εξής λόγους.

Οι μόνοι άνθρωποι που βρίσκονταν στην ακτίνα βολής του ήταν οι άνδρες των ΜΑΤ. Αυτοί έφεραν εξάρτυση αντιμετώπισης ταραχών δηλαδή ήταν αρκετά προστατευμένοι από ρίψεις μολότοφ. Το κοκτέιλ μολότοφ που εκτοξεύεται νύχτα είναι ορατό διότι φλέγεται και δεν έχει μεγάλη ταχύτητα βολής διότι ρίχνεται με το χέρι. Άρα υπάρχει χρόνος αποφυγής του. Ακόμα και εάν για οποιονδήποτε λόγο δεν καθίστατο δυνατή η αποφυγή του, δεν υπήρχε πιθανότητα εξάπλωσης της φωτιάς στη στολή αστυνομικών διότι όπως οι μάρτυρες αστυνομικοί κατέθεσαν, δίπλα τους επιχειρούσε θωρακισμένο όχημα εκτόξευσης νερού ΚΕΡΒΕΡΟΣ που έσβηνε τυχόν φωτιά που προκαλείτο από τις μολότοφ. Εκτός αυτού είναι γνωστό ότι όλες οι διμοιρίες ΜΑΤ διαθέτουν φορητό πυροσβεστήρα.

Με αυτά τα δεδομένα που είναι προφανή, δεν μπορεί να θεωρηθεί πιθανό ο κατηγορούμενος να επιδίωκε με τη ρίψη των κοκτέιλ μολότοφ να προκαλέσει βαριά σωματική βλάβη σε κάποιον αστυνομικό. Αν όντως είχε τέτοιο σκοπό θα χρησιμοποιούσε άλλα μέσα κατάλληλα για το σκοπό αυτό, όπως φωτοβολίδες σε ευθεία βολή που κατατέθηκε ότι ερρίφθησαν, όχι όμως από τον κατηγορούμενο, ή πέτρες και μάρμαρα ικανού βάρους από μεγάλο ύψος, όπως τις ταράτσες των πολυκατοικιών. Σκοπός του κατά την άποψη του Συμβουλίου ήταν η πρόκληση αναστάτωσης ή και η απώθηση των αστυνομικών δυνάμεων που επιχειρούσαν να τους απομακρύνουν από την περιοχή των Εξαρχείων ή και να τους συλλάβουν». 

Μεταβολή της κατηγορίας

Ετσι αποφανθηκε να υπάρξει μεταβολή της κατηγορίας από απόπειρα βαριάς σκοπούμενης σωματικής βλάβης σε απόπειρα απλής σωματικής βλάβης εις βάρος δημοσίων υπαλλήλων (αστυνομικών), αφού δεν προέκυψε κοινή δράση του κατηγορουμένου με άλλους που να οδήγησε άμεσα στην πρόκληση σωματικής βλάβης σε κάποιον από τους αστυνομικούς. Ωστόσο, η ρίψη κοκτέιλ μολότοφ δεν ήταν εντελώς ακίνδυνη και, ως εκ τούτου, μεταβάλλεται η κατηγορία».

Για να αποφασισθεί τελικώς «παραπομπή του κατηγορουμένου για απόπειρα απλής σωματικής βλάβης, κατ’ επιτρεπτή μεταβολή της κατηγορίας, και για τις υπόλοιπες πράξεις, πλην της έκρηξης από κοινού, του εμπρησμού από κοινού, της κατασκευής και κατοχής εκρηκτικών υλών από κοινού και της παράνομης χρήσης εκρηκτικών υλών κατά τα ως άνω. Βλέπε και εν μέρει αντίθετη εισαγγελική πρόταση, που πρότεινε την παραπομπή για όλα».