Τεχνολογία

Ηχητικό ντοκουμέντο: Το Insight κατέγραψε τον πρώτο σεισμό στον πλανήτη Άρη

Είναι η πρώτη φορά που ανιχνεύεται σεισμός σε άλλο πλανήτη πέρα από τη Γη και το δορυφόρο της, τη Σελήνη.

Το ρομποτικό γεωλογικό εργαστήριο InSight της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA) ανίχνευσε κατά πάσα πιθανότητα τον πρώτο του σεισμό από το υπέδαφος του Αρη. Είναι η πρώτη φορά που ανιχνεύεται σεισμός σε άλλο πλανήτη πέρα από τη Γη και το δορυφόρο της, τη Σελήνη.

Το αδύναμο σεισμικό σήμα έγινε αντιληπτό από το όργανο SEIS (Seismic Experiment for Interior Structure) στις 6 Απριλίου, κατά την 128η αρειανή μέρα του σκάφους. Είναι το πρώτο «τρέμουλο» που φαίνεται να προέρχεται από το εσωτερικό του γειτονικού πλανήτη και όχι από δυνάμεις στην επιφάνεια του, όπως ο άνεμος. Οι επιστήμονες μελετούν ακόμη το σήμα για να βρουν την ακριβή αιτία του.

«Με αυτό το πρώτο σήμα ξεκινά και επίσημα ένα νέο πεδίο: η αρειανή σεισμολογία», δήλωσε ο επικεφαλής επιστήμονας της αποστολής InSight Μπρους Μπάνερντ του Εργαστηρίου Αεριώθησης (JPL) της NASA.

Προς το παρόν, ο πρώτος αυτός μικροσεισμός ήταν πολύ αχνός (περίπου δύο βαθμών και σε απόσταση 50 έως 100 χιλιομέτρων από το σεισμογράφο) για να εξαχθούν από αυτόν συμπεράσματα σχετικά με το εσωτερικό του Άρη, κάτι που αποτελεί το βασικό στόχο του InSight. Η αρειανή επιφάνεια είναι συνήθως υπερβολικά ήσυχη, πράγμα που επιτρέπει στο σεισμογράφο του ρομποτικού εργαστηρίου να πιάνει ακόμη και πολύ αχνά σεισμικά σήματα. Αντίθετα η Γη κατακλύζεται από συνεχή σεισμικό θόρυβο, που δημιουργούν οι ωκεανοί και ο καιρός.

Οι αστροναύτες των αποστολών «Απόλλων» της NASA είχαν τοποθετήσει πέντε σεισμογράφους στη Σελήνη μεταξύ 1969-1077, αποκαλύπτοντας την ύπαρξη σεισμικής δραστηριότητας στο φεγγάρι. Ο πιο εξελιγμένος σεισμογράφος του InSight, που τοποθετήθηκε από το ρομποτικό βραχίονα του σκάφους στην αρειανή επιφάνεια στις 19 Δεκεμβρίου 2018, θα επιτρέψει στους επιστήμονες να συλλέξουν ανάλογα στοιχεία για πρώτη φορά από ένα άλλο πλανήτη και όχι δορυφόρο.

«Περιμέναμε για μήνες ένα σήμα σαν κι αυτό. Είναι τόσο συναρπαστικό να έχουμε επιτέλους απόδειξη ότι ο Άρης είναι ακόμη σεισμικά ενεργός», δήλωσε ο καθηγητής Φιλίπ Λονιόν του Ινστιτούτου Γεωφυσικής του Παρισιού (IPGP), ο οποίος συμμετείχε στην κατασκευή του σεισμογράφου SEIS από το IPGP και το Εθνικό Κέντρο Διαστημικών Μελετών (CNES) της Γαλλίας (οι αισθητήρες του οργάνου είναι γαλλικής και βρετανικής κατασκευής). Όπως είπε, αναμένει το InSight να πιάσει πολύ ισχυρότερους σεισμούς στον Άρη.

Στη Γη οι σεισμοί συμβαίνουν κυρίως στα ρήγματα που δημιουργούνται από την κίνηση των τεκτονικών πλακών. Ο Άρης και η Σελήνη δεν έχουν τεκτονικές πλάκες, αλλά παρόλα αυτά έχουν σεισμούς λόγω μιας συνεχούς διαδικασίας συστολής που προκαλεί στρες στο εσωτερικό τους.