Ευρώπη

Σε αναζήτηση μετεκλογικής συναίνεσης στην Γερμανία

Το SPD θέλει να κάνει νέα αρχή στην αντιπολίτευση. Φαίνεται λοιπόν να απομένει μόνο ο λεγόμενος «συνασπισμός Τζαμάικα». Ποια είναι τα δεδομένα.

Η έλλειψη προφανών και εύκολων λύσεων για τον σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού στην Γερμανία μετά τις εκλογές είναι μια πραγματικότητα.

Μετά τον εκλογικό τους κόλαφο οι Σοσιαλδημοκράτες (SPD) έσπευσαν να ανακοινώσουν ότι προτιμούν να περάσουν στην αντιπολίτευση αποκλείοντας έτσι τη συνέχιση του μεγάλου συνασπισμού με τη Χριστιανική Ένωση (CDU/CSU). Κατόπιν τούτου όλα δείχνουν ότι η Γερμανία κινείται προς έναν τρικομματικό συνασπισμό αποτελούμενο από τα χριστιανικά κόμματα, τους Φιλελεύθερους (FDP) και τους Πράσινους, έναν «συνασπισμό Τζαμάικα», όπως αποκαλείται λόγω του συνδυασμού των κομματικών χρωμάτων που παραπέμπουν στη σημαία της Τζαμάϊκα. Οι μαζικές απώλειες που υπέστη η καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ την αναγκάζουν να κινηθεί σε αχαρτογράφητα νερά.

Παρά το γεγονός ότι υπήρξαν και υπάρχουν σε επίπεδο κρατιδίων «συνασπισμοί Τζαμάικα», σε ομοσπονδιακό επίπεδο κάτι τέτοιο θα ήταν πρωτοφανές. Όπως γράφει η Deutsche Welle, η τρικομματική κυβερνηση CDU/CSU, FDP και Πρασίνων στο Σλέσβιχ-Χόλσταϊν είναι ακόμη πολύ καινούργια για να κριθεί ως προς τη σταθερότητά της. Η πρώτη κυβέρνηση του είδους στη Γερμανία στο τέλος του 2009 στο Ζάαρλαντ, άντεξε μόλις λίγο περισσότερο από δύο χρόνια. Ο λόγος της διάλυσης δεν ήταν πάντως διαξιφισμοί μεταξύ των εταίρων, αλλά λόγω εσωτερικών αντιπαραθέσεων στο κόμμα των Φιλελευθέρων.

Τα δεδομένα σε επίπεδο ομοσπονδίας

Ποια είναι όμως τα δεδομένα σε ό,τι αφορά μια συνεργασία των τριών κομμάτων εντός ομοσπονδιακής βουλής; Η Άγκελα Μέρκελ έχτισε στα 12 χρόνια της διακυβέρνησής της το προφίλ μιας καγκελαρίου που συντονίζει και διαχειρίζεται. Οι υποστηρικτές της τής το αναγνωρίζουν θετικά, αντίθετα οι αντίπαλοί της την κατηγορούν ότι αποφεύγει να πάρει ξεκάθαρη θέση. Για τον σχηματισμό ενός «συνασπισμού Τζαμάικα» πάντως η ικανότητα της Μέρκελ να αλλάζει είναι πιθανό να φανεί χρήσιμη. Οι επιφυλάξεις των Χριστιανοκοινωνιστών (CSU) της Βαυαρίας απέναντι σε ένα τέτοιο σχήμα αποτελούν βεβαίως κοινό μυστικό.

Πάντως δεν διακρίνονται σαφείς τάσεις αμφισβήτησης της εξουσίας της Γερμανίδας καγκελαρίου. Ειδικά μετά το κακό εκλογικό αποτέλεσμα της CSU στη Βαυαρία. Βεβαίως οι αιχμηρές και ενίοτε επιθετικές δηλώσεις από τη Βαυαρία πρέπει να θεωρούνται δεδομένες. Οι απώλειες της CSU σε συνδυασμό με την αξιοσημείωτη επιτυχία της ακροδεξιάς AfD ώθησε τον πρόεδρο των Χριστιανοκοινωνιστών Χορστ Ζεεχόφερ να ξεκαθαρίσει ήδη από τη βραδιά των εκλογών ότι το κόμμα του προτίθεται με ξεκάθαρες τοποθετήσεις να γίνει εκφραστής του δεξιού άκρου του πολιτικού φάσματος στην προσπάθειά του να περιορίσει την AfD. Ωστόσο αιχμηρές δηλώσεις σε θέματα εσωτερικής ασφάλειας και προσφυγικής πολιτικής σίγουρα θα δυσχεράνουν τις προσπάθειες για εξεύρεση συμβιβασμών με το FDP και τους Πράσινους. Ειδικά οι τελευταίοι πολύ δύσκολα θα μπορούσαν να πείσουν την κομματική τους βάση να δεχθεί περαιτέρω αυστηροποίηση της νομοθεσίας για το άσυλο. Ευκολότερα θα μπορούσε να επιτευχθεί συναίνεση στο πεδίο καταπολέμησης της τρομοκρατίας. Όλοι οι πιθανοί μελλοντικοί εταίροι συγκλίνουν ότι χρειάζονται περισσότερο προσωπικό και καλύτερος εξοπλισμός ειδικά για την αστυνομία.

Απαιτούνται υποχωρήσεις όλων των πλευρών 

Πάντως και η Χριστιανική Ένωση καλείται να κάνει πολλούς συμβιβασμούς προκειμένου να καταστεί εφικτός ένας «συνασπισμός Τζαμάικα». Περαιτέρω περιορισμοί στα δικαιώματα και τις ελευθερίες των πολιτών θα ήταν πολύ δύσκολο να γίνουν δεκτοί από FDP και Πράσινους. Βεβαίως και οι μικρότεροι πιθανοί κυβερνητικοί εταίροι θα πρέπει να κάνουν γενναία βήματα σύγκλισης. Το FDP κατηγορεί συχνά τους Πράσινους ότι επιχειρεί με τις θέσεις του να πατρονάρει τους πολίτες. Οι Πράσινοι από την άλλη έχουν επιρρίψει επανειλημμένα στους Φιλελεύθερους ότι με αίτημα για «λιγότερο κράτος» δίνει προτεραιότητα στα οικονομικά συμφέροντας σε βάρος του κοινωνικού συνόλου. 

Η απόφαση του SPD να μην συμμετάσχει στην επόμενη κυβέρνηση φέρνει τη Χριστιανική Ένωση, το FDP και τους Πράσινους προ των ευθυνών τους. Τα κόμματα καλούνται να συνεργαστούν προκειμένου να μην οδηγηθεί η χώρα σε νέες εκλογές. Ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα χαροποιούσε μόνο το ακροδεξιό AfD. Μετά την πανηγυρική για τα στελέχη του κόμματος είσοδο στη Bundestag, όλα τα υπόλοιπα κόμματα ανεξαιρέτως το ανακήρυξαν ως κύριο αντίπαλό τους στα κοινοβουλευτικά έδρανα.