Ευρώπη

Εντάσεις πριν από την εκκένωση της “ζούγκλας” του Καλαί

Αντιδρούν οι πρόσφυγες στη μεταφορά τους σε άλλους χώρους. Συνολικά 6.000 με 8.000 άνθρωποι θα πάνε σε κέντρα υποδοχής.

Οι εργαζόμενοι σε οργανώσεις αρωγής που βρίσκονται στο Καλαί της Γαλλίας εκφράζουν την ανησυχία τους εξαιτίας της έλλειψης ενημέρωσης ενόψει της προγραμματισμένης για αύριο εκκένωσης του καταυλισμού προσφύγων και μεταναστών.

Οι γαλλικές αρχές έχουν ανακοινώσει ότι σκοπεύουν να μεταφέρουν τους 6.000 με 8.000 ανθρώπους που παραμένουν στον καταυλισμό σε κέντρα υποδοχής σε όλη τη χώρα ή στο εξωτερικό στο πλαίσιο μιας «ανθρωπιστικής» επιχείρησης. Η εκκένωση του καταυλισμού αναμένεται να διαρκέσει μία εβδομάδα.

Όμως ο Γάλλος δάσκαλος Μισέλ Αμπεκασίς δήλωσε χθες ότι ανησυχεί πως πολλοί «δεν γνωρίζουν πού βρίσκονται τα κέντρα υποδοχής», ούτε «πόσοι άνθρωποι θα μεταφερθούν εκεί».

Από την πλευρά του ο ιερέας Γιοχάνες Μέρτενς επεσήμανε ότι παραμένει επίσης αδιευκρίνιστο τι θα συμβεί με τους πολλούς ανήλικους που επιθυμούν να πάνε στη Βρετανία, αν οι αρχές της χώρας εκεί τους αρνηθούν την είσοδο.

Η «ζούγκλα» του Καλαί, που δημιουργήθηκε το 2015 στο απόγειο της μεταναστευτικής κρίσης, αποτελεί βασικό σημείο τριβής στο πλαίσιο της συζήτησης για τους πρόσφυγες, τόσο στο εσωτερικό της Γαλλίας όσο και μεταξύ Παρισιού και Λονδίνου.

Το Καλαί η πόλη της ηπειρωτικής Ευρώπης που βρίσκεται πιο κοντά στις αγγλικές ακτές ήταν στο επίκεντρο της μεταναστευτικής κρίσης και στη δεκαετία του 1990 με τον καταυλισμό Σανγκάτ, στον οποίο ζούσαν κυρίως οικογένειες από το Κόσοβο και ο οποίος έκλεισε το 2002.

Το καλοκαίρι του 2013 τουλάχιστον 500 πρόσφυγες βρήκαν καταφύγιο στην περιοχή του λιμανιού του Καλαί, μιας πόλης 75.000 κατοίκων, με την ελπίδα να καταφέρουν να περάσουν στη Βρετανία και να επανενωθούν με μέλη της οικογένειάς τους που βρίσκονταν ήδη εκεί ή απλώς να βρουν μια δουλειά.

Στα τέλη του 2014 ο αριθμός των προσφύγων ξεπέρασε τις 2.000. Στην πλειονότητά τους ήταν άνδρες μόνοι τους με καταγωγή από τη Συρία, το Αφγανιστάν και αφρικανικές χώρες.

Μπροστά σε αυτή την εισροή, που προκάλεσε δυσφορία στους κατοίκους της πόλης, οι αρχές άνοιξαν τον Ιανουάριο του 2015 ένα κέντρο ημερήσιας φροντίδας των προσφύγων, το οποίο πρόσφερε δωρεάν γεύματα. Πρόκειται για το πρώην υπαίθριο κέντρο Ζιλ-Φερί, το οποίο απέχει περίπου μία ώρα με τα πόδια από το κέντρο του Καλαί.

Επειδή πολλές φορές οι πρόσφυγες δυσκολεύονταν να βρουν το κέντρο αυτό, άρχισαν να εγκαθίστανται στα περίχωρα, σε αυτό που ονόμασαν «νέα ζούγκλα», την οποία οι αρχές της πόλης ανέχθηκαν.

Οι μη κυβερνητικές οργανώσεις από την πλευρά τους καταγγέλλουν ότι πρόκειται για ένα «Σανγκάτ χωρίς στέγη», μακριά από τα πάντα, στη μέση ενός κομματιού γης που το χτυπούν οι άνεμοι.

Μάλιστα όταν δύο «μικρο-ζούγκλες» που είχαν δημιουργηθεί στο κέντρο του Καλαί εκκενώθηκαν, οι πρόσφυγες αναγκάστηκαν να μεταφερθούν στον καταυλισμό αυτό στο ύπαιθρο. Εκεί δημιουργήθηκε μια αυτοσχέδια πόλη, όπου αναγέρθηκε μια εκκλησία, ένα τέμενος, εστιατόρια και μπακάλικα.

Στις αρχές Ιουνίου ξέσπασαν οι πρώτες συγκρούσεις μεταξύ ατόμων διαφορετικών εθνοτήτων, στις οποίες πήραν μέρος 200 με 300 άνθρωποι. Στον καταυλισμό η κατάσταση αρχίζει να είναι τεταμένη, προοίμιο ενός «καυτού» καλοκαιριού.

Οι θάνατοι προσφύγων αυξάνονται στον δρόμο, αλλά και στο τούνελ κάτω από τη Μάγχη, όπου κάποιοι πρόσφυγες προσπαθούν να σκαρφαλώσουν στα τρένα.

Ο Γάλλος υπουργός Εσωτερικών Μπερνάρ Καζνέβ και η τότε ομόλογός του της Βρετανίας Τερέζα Μέι μετέβησαν στο Καλαί στις 20 Αυγούστου 2015 και έστειλαν ένα μήνυμα στους πρόσφυγες: «δεν περνάτε!».

Μετά την ολοκλήρωση των εργασιών για την ενίσχυση της ασφάλειας οι πρόσφυγες δεν μπορούν πλέον να περάσουν παράνομα στη Βρετανία και ο πληθυσμός τους διπλασιάζεται: στα μέσα Οκτωβρίου φτάνει τις 6.000.

Στα τέλη του μήνα η δήμαρχος του Καλαί Νατασά Μπουσάρ ζήτησε μάταια την επέμβαση του στρατού. Η δικαιοσύνη από την πλευρά της, στην οποία απευθύνθηκαν οργανώσεις αρωγής, κάλεσε το γαλλικό κράτος να πραγματοποιήσει έργα για τη βελτίωση των συνθηκών υγιεινής στη «ζούγκλα». Η νομαρχία, ανήσυχη για την κατάσταση, προχώρησε στις πρώτες μετακινήσεις προσφύγων σε κέντρα υποδοχής.

Τον Νοέμβριο του 2015 σημειώθηκαν σφοδρές συγκρούσεις μεταξύ της αστυνομίας και των προσφύγων, με τις αρχές να καταγγέλλουν τις ενέργειες των ακτιβιστών της οργάνωσης No Border. Προκειμένου να αποκλιμακωθεί η ένταση, οι αρχές αποφάσισαν να προσφέρουν καλύτερες συνθήκες διαβίωσης φτιάχνοντας ένα Κέντρο Προσωρινής Υποδοχής αποτελούμενο από κοντέινερ. Εκεί μεταφέρθηκαν 1.500 άνθρωποι.

Παράλληλα οι γαλλικές αρχές αποφάσισαν την εκκένωση στα τέλη Φεβρουαρίου 2016 της περιοχής νότια του καταυλισμού. Η επιχείρηση, η οποία σημαδεύτηκε από τις διαμαρτυρίες Ιρανών οι οποίοι έραψαν τα στόματά τους, διήρκησε δύο εβδομάδες.

Βλέποντας την πόλη τους να φιγουράρει στα πρωτοσέλιδα 500 κάτοικοι του Καλαί διαδήλωσαν στον Παρίσι στις αρχές Μαρτίου. Το Καλαί προσελκύει ακροδεξιούς και η αστυνομία ξεκινά να ερευνά τις μυστηριώδεις νυχτερινές επιθέσεις εναντίον προσφύγων. Καλλιτέχνες, όπως ο Banksy και ο Τζουντ Λο, μεταβαίνουν στη «ζούγκλα» για να εκφράσουν τη συμπαράστασή τους στους πρόσφυγες.

Στη διάρκεια της άνοιξης το θερμόμετρο ανεβαίνει και πάλι όταν πρόσφυγες βάζουν κορμούς δέντρων στους δρόμους για να καθυστερούν τη διέλευση φορτηγών που κατευθύνονται προς τη Βρετανία, με την ελπίδα ότι θα προλάβουν να σκαρφαλώσουν σε αυτά προτού γίνουν αντιληπτοί.

Το φθινόπωρο οι εξελίξεις τρέχουν: οδηγοί φορτηγών, γεωργοί και έμποροι διαμαρτύρονται για την ύπαρξη της «ζούγκλας» στο Καλαί και ένας τοίχος αναγείρεται κατά μήκος του δρόμου ώστε να μην μπορούν πλέον να τον προσεγγίζουν οι πρόσφυγες.

Τέλος, στις 26 Σεπτεμβρίου ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ ανακοίνωσε από το Καλαί την εκκένωση του καταυλισμού «πριν το τέλος του έτους», κάτι για το οποίο η δικαιοσύνη έδωσε την έγκρισή της στις 18 Οκτωβρίου.