Βαλκάνια

Βόσνιος που γεννήθηκε από βιασμό στον πόλεμο ψάχνει τους γονείς του

Τον Alen Muhic τον εγκατέλειψε η μητέρα του, μια μουσουλμάνα που τη βίασε Σέρβος στρατιώτης στον εμφύλιο της Βοσνίας το 1992.

Είκοσι τέσσερα χρόνια μετά, αναζητεί τους βιολογικούς γονείς του, με όλα τα τραύματα στην ψυχή. Είναι ο πρωταγωνιστής μιας συγκινητικής ταινίας που γυρίστηκε για να σπάσει το ταμπού των «αόρατων παιδιών» των εμφυλίων πολέμων.

«Θέλω μόνο να μάθω την αλήθεια, να ανακαλύψω ποιοι είναι οι γονείς μου, να μάθω γιατί με εγκατέλειψαν, αλλά κυρίως να μάθω γιατί εκείνος έκανε ό,τι έκανε. Η πράξη του είναι έγκλημα πολέμου» λέει ο νεαρός Βόσνιος στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων.

Αυτός ο νεαρός σωματώδης άντρας, με πράσινα μάτια, είναι νοσοκόμος σε ένα νοσοκομείο στο Gorazde, όπου συνέβησαν απίστευτες αγριότητες στον εμφύλιο της Γιουγκοσλαβίας. Γεννήθηκε πριν από 22 χρόνια, τον υιοθέτησε μια μουσουλμανική οικογένεια και είναι το πρώτο παιδί που γεννήθηκε από βιασμό κατά τη διάρκεια της διένεξης. Είναι επίσης ο πρώτος που βρήκε το κουράγιο να αφηγηθεί την τραυματική ιστορία του.

Αυτό το ντοκιμαντέρ γυρίστηκε από τον Βόσνιο Semsudin Gegic και δείχνει την ψυχολογική μάχη και το δράμα του Αλεν στην αναζήτηση της οικογένειάς του.

«Αυτά τα παιδιά αποκαλούνται «αόρατα». Αποφάσισα να κάνω ένα ντοκιμαντέρ στο οποίο ο Αλεν γίνεται «ορατός»», αφηγείται ο σκηνοθέτης και προσθέτει ότι ο Αλεν είναι «ένα από τα χιλιάδες παιδιά που γεννήθηκαν μετά από σεξουαλικές αγριότητες στους πολέμους του κόσμου».

Πάνω από 20.000 γυναίκες, κυρίως μουσουλμάνες, βιάστηκαν κατά τη διάρκεια του πολέμου στη Βοσνία. Ο εμφύλιος προκάλεσε τον θάνατο 100.000 ανθρώπων, ενώ τουλάχιστον 60 παιδιά γεννήθηκαν μετά από εγκλήματα. Τα περισσότερα τα εγκατέλειψαν οι μητέρες τους.

Στην αρχή του εμφυλίου, η μητέρα του Αλεν, τριάντα περίπου ετών εκείνη την εποχή, βιάστηκε στην περιοχή  Miljevina. Την καταδίωξαν από το χωριό και εκείνη αρνήθηκε να δει το παιδί που γεννήθηκε το 1993. Στη συνέχεια μετανάστευσε στις ΗΠΑ, όπου δημιούργησε οικογένεια και είναι μητέρα δύο παιδιών, σύμφωνα με τον M. Gegic.

Η ταυτότητά της δεν αποκαλύπτεται γιατί είναι προστατευόμενη μάρτυρας στη δίκη που θα γίνει εναντίον του άντρα που τη βίασε και που είναι ο βιολογικός πατέρας του Αλεν. Ο Αλεν σε ηλικία επτά μηνών υιοθετήθηκε από τον θυρωρό του νοσοκομείου του Gorazde, τον Muharem Muhic και τη σύζυγό του  Advija, με την οποία είχαν ήδη δύο κόρες.

«Με υιοθέτησε μια υπέροχη οικογένεια. Με μεγάλωσαν σαν να ήμουν το δικό τους παιδί και μου έδωσαν όλη την αγάπη τους» δηλώνει ο Αλεν. Όταν ήταν δύο ετών, σε μια διένεξη στο σχολείο, ένας συμμαθητής του αποκαλύπτει αυτό που όλοι ξέρουν και ο Αλεν αγνοεί: ότι δεν είναι το βιολογικό παιδί των Muhic. Αυτό υπήρξε το πρώτο δράμα του.

«Μου είπαν όλη την αλήθεια. Ήμουν πολύ θυμωμένος, αλλά τώρα ξέρω ότι ήθελαν να με προστατεύσουν» δηλώνει ο Αλεν. Σε μια κοινωνία σπαραγμένη από το μίσος ανάμεσα σε τρεις εθνότητες (μουσουλμανική, σερβική, κροατική) πολλοί δεν συμφωνούσαν με την υιοθεσία του παιδιού. «Έχει σερβικό αίμα» έλεγαν στους γονείς μου «και όταν θα μεγαλώσει θα σας σφάξει». Συμμετείχα σε αυτό το ντοκιμαντέρ για να αποδείξω το αντίθετο» λέει ο Αλεν.

Ωστόσο, δεν κατόρθωσε ποτέ να συναντήσει τον βιολογικό πατέρα του, ο οποίος τον απέφευγε. «Η μητέρα του έκανε ωστόσο μια πρώτη κίνηση, μετά την πρεμιέρα του ντοκιμαντέρ και θέλησε να συναντήσει τον Αλεν, ακόμη και μπροστά στην κάμερα» λέει ο σκηνοθέτης.

Ο νεαρός Βόσνιος ήταν εξοργισμένος με την απόφαση της μητέρας του να τον εγκαταλείψει, αλλά άλλαξε γνώμη. «Δεν φταίει εκείνη. Ίσως δεν μπορούσε να αντέξει τόσο πόνο. Ήταν ένα μεγάλο τραύμα για εκείνη, ένα σοκ. Την έχω συγχωρέσει» λέει σήμερα ο Αλεν. Αντίθετα, δεν μπορεί να συγχωρέσει τον πατέρα του, τον Radmilo Vukovic. «Κανείς δεν τον ανάγκασε να κάνει τέτοιο πράγμα. Δεν μπορεί να αθωωθεί για την πράξη του», λέει.

Ο Radmilo Vukovic, 62 ετών, καταδικάστηκε από το δικαστήριο ανθρωπίνων δικαιωμάτων του Σεράγεβο σε 5,5 χρόνια φυλάκιση. Αλλά αθωώθηκε από έφεση τον Απρίλιο του 2008, γιατί ο μάρτυρες έλεγαν στο δικαστήριο «αντιφατικά πράγματα». Ωστόσο, τεστ DNA κατά τη διάρκεια της δίκης αποκάλυψαν ότι ο Αλεν ήταν το βιολογικό του παιδί.