Ευρώπη

Κάλπες απόσχισης στην Κριμαία-Αναβρασμός στην ανατολική Ουκρανία

Οι κάτοικοι της Κριμαίας αποφασίζουν σήμερα αν θέλουν επανένωση με τη Ρωσία, την ώρα που στο Ντόνετσκ και το Χάρκοβο φαίνεται πως ανοίγουν νέα μέτωπα.

Στις κάλπες προσήλθαν από το πρωί οι κάτοικοι της Κριμαίας, προκειμένου να αποφασίσουν αν επιθυμούν την προσάρτηση της περιοχής στη Ρωσική Ομοσπονδία με ένα δημοψήφισμα που έχει καταγγελθεί από την διεθνή κοινότητα, αλλά υποστηρίζεται από τη Μόσχα. Μάλιστα ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ επανέλαβε τη θέση της Μόσχας περί νομιμότητας του δημοψηφίσματος σε νέα τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με τον αμερικανό ομόλογό του Τζον Κέρι. Η Δύση πάντως δεν φαίνεται να πείθεται, με τον Φρανσουά Ολάντ να ξεκαθαρίζει ότι ούτε η Γαλλία ούτε η ΕΕ θα αναγνωρίσουν το «ψευδοδημοψήφισμα». 

Οι δύο υπουργοί συμφώνησαν πάντως να επιδιώξουν μια λύση στην κρίση στην Ουκρανία δίνοντας ώθηση στις συνταγματικές μεταρρυθμίσεις στη χώρα, σύμφωνα με το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών, που δεν υπεισήλθε σε λεπτομέρειες για το είδος των μεταρρυθμίσεων που χρειάζονται παρά είπε ότι θα πρέπει να επέλθουν "σε μια γενικά αποδεκτή μορφή και λαμβανομένων υπόψη των συμφερόντων όλων των περιοχών της Ουκρανίας". 

Στη δεύτερη τηλεφωνική συνομιλία τους μέσα σε δύο ημέρες, ο Λαβρόφ κάλεσε επίσης τον Κέρι να χρησιμοποιήσει την επιρροή των Ηνωμένων Πολιτειών για να προτρέψει το Κίεβο να σταματήσει τη "μαζική ανομία" εναντίον του ρωσόφωνου πληθυσμού.

Πάντως Ρώσοι και Ουκρανοί συμφώνησαν για εκεχειρία στην Κριμαία ως τις 21 Μαρτίου σε μια προσπάθεια να αποφορτιστεί λίγο η ηλεκτρισμένη ατμόσφαιρα, την ώρα πάντως που η ρωσική απόβαση στην χερσόνησο συνεχίζεται… 

Σε μια προσπάθεια αποκλιμάκωσης της έντασης μεταξύ Δύσης και Ρωσίας, ο εκπρόσωπος του Πούτιν δήλωσε ότι δεν υπάρχει ενδεχόμενο "ψυχρού πολέμου" εξαιτίας της Ουκρανίας. Ο Ντμίτρι Πεσκόφ, είχε χαρακτηριστικά ότι  «με όλη μας της ψυχή, ελπίζουμε ότι τόσο εμείς όσο και οι εταίροι μας διαθέτουμε αρκετή πολιτική σοφία, αισθήματα και πολιτικό ρεαλισμό, ώστε να αποφύγουμε την διολίσθηση σε μία ακόμη βαθύτερη αντιπαράθεση -ιδεολογική ή άλλη- εξαιτίας της Ουκρανίας».

Πάντως η γερμανίδα καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ είπε στον ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν πως θα πρέπει να σταλούν περισσότεροι παρατηρητές του Οργανισμού για τη Διάσκεψη και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ), ένα σχέδιο που εκείνος καλωσόρισε.

Από πλευράς του, ο Λευκός Οίκος που έχει κάνει σαφές ότι θεωρεί παράνομο το δημοψήφισμα, προειδοποίησε σήμερα τον πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν ότι η Μόσχα θα αντιμετωπίσει κυρώσεις τις αμέσως επόμενες ημέρες και διεθνή απομόνωση που θα πλήξει την ρωσική οικονομία.

«Ασκούμε όση περισσότερη πίεση μπορούμε στους Ρώσους να κάνουν το σωστό», είπε ο ανώτερος σύμβουλος του Λευκού Οίκου, Νταν Πφάιφερ, τονίζοντας πως οι ΗΠΑ δεν θα αναγνωρίσουν τα αποτελέσματα του δημοψηφίσματος. Ο ίδιος επισήμανε ότι η αμερικανική κυβέρνηση εργάζεται με τους ευρωπαίους εταίρους της για να αυξήσει την πίεση στη Ρωσία.

Την ίδια ώρα και η Ευρωπαϊκή Ενωση καταδίκασε επίσημα το δημοψήφισμα στην Κριμαία, χαρακτηρίζοντάς το «παράνομο και αθέμιτο». Η ΕΕ υποστηρίζει ότι είναι αντίθετο με το ουκρανικό σύνταγμα και το διεθνές δίκαιο και ανακοίνωσε ότι η επιβολή κυρώσεων θα αποφασιστεί τη Δευτέρα.

«Το δημοψήφισμα είναι παράνομο και αθέμιτο και το αποτέλεσμά του δεν θα αναγνωρισθεί», αναφέρουν οι πρόεδροι του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Χέρμαν βαν Ρομπάι και Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, αντίστοιχα, σε κοινή τους ανακοίνωση, καλώντας τη Ρωσία να αποσύρει τις στρατιωτικές δυνάμεις της.

«Μία λύση στην κρίση δεν μπορεί να βρεθεί παρά με τη συνεργασία επί διπλωματικού σχεδίου, συνεργασία που θα περιλαμβάνει και απευθείας συνομιλίες ανάμεσα στις κυβερνήσεις της Ρωσίας και της Ουκρανίας», αναφέρεται στην ανακοίνωση. 

Σε αυτή διευκρινίζεται ότι υπό το φως των τελευταίων εξελίξεων οι υπουργοί Εξωτερικών των χωρών της Ευρωπαϊκής Ενωσης θα εξετάσουν τη Δευτέρα στις Βρυξέλλες  την κατάσταση και θα αποφασίσουν  για την επιβολή κυρώσεων σύμφωνα με τη διακήρυξη των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων στη Σύνοδο Κορυφής της 6ης Μαρτίου. 

Η απόφαση της έκτακτης συνόδου κορυφής της ΕΕ στις 6 Μαρτίου προβλέπει την επιβολή στοχευμένων κυρώσεων υπό μορφήν δέσμευσης περιουσιακών στοιχείων και μη χορήγησης αδειών εισόδου, εάν η Ρωσία δεν δεσμευθεί για την ταχεία αποκλιμάκωση της έντασης. Μάλιστα, οι πρεσβευτές των 28 στην ΕΕ θα συνέλθουν το βράδυ της Κυριακής για να καταρτίσουν κατάλογο Ρώσων και Ουκρανών τους οποίους θα αφορούν οι κυρώσεις, όπως έγινε γνωστό από διπλωματική πηγή.

Για «ιστορική στιγμή» μίλησε ο πρωθυπουργός της Κριμαίας 

Για ιστορική στιγμή έκανε λόγο αναφερόμενος στο δημοψήφισμα ο πρωθυπουργός της Κριμαίας Σεργκέι Αξιόνοφ, και παράλληλα με τη δήλωση αυτή έξω από ένα εκλογικό κέντρο της Συμφερόπολης, οι φρουροί απομάκρυναν έναν διαδηλωτή που κουνούσε την ουκρανική σημαία. 

"Απόψε το βράδυ θα γιορτάσουμε", πρόσθεσε ο πρωθυπουργός που εμφανίστηκε βέβαιος για τη νίκη του "ναι" στην ανεξαρτητοποίηση της Κριμαίας και την ένταξή της στη Ρωσία. 

Στη χερσόνησο, που κατοικείται κυρίως από ρωσόφωνους και η οποία προσαρτήθηκε το 1954 σε μια Ουκρανία που σε πολλούς φαινόταν ανέκαθεν απόμακρη, η μεγάλη πλειοψηφία αναμένεται πως θα ταχθεί υπέρ της επίσημης ένωσης με τη Ρωσική Ομοσπονδία. Ειδικά από τη στιγμή που η ουκρανική κοινότητα και η μειονότητα των Τατάρων, οι οποίες μαζί αποτελούν το 37% του πληθυσμού, έχουν απευθύνει έκκληση για μποϊκοτάζ. 

 Χαρακτηριστικές είναι οι δηλώσεις, κυρίως των ηλικιωμένων ψηφοφόρων, οι οποίοι δεν κρύβουν τη λαχτάρα τους για επανένωση με τη Ρωσία. "Όλα θα είναι πιο εύκολα. Είμαι υπέρ της Ρωσίας" είπε η μια 77χρονη γυναίκα, η Ραΐσα. 

Αναβρασμός στις ανατολικές επαρχίες της Ουκρανίας

Το δημοψήφισμα στην Κριμαία φαίνεται πάντως πως ανοίγει νέα μέτωπα στην Ουκρανία, με τις ανατολικές επαρχίες να ξεσηκώνονται και να βγαίνουν στους δρόμους, επιζητώντας επίσης την ένωση με τη Ρωσία σε άτυπα δημοψηφίσματα. Στο Χάρκοβο δεν έχει στεγνώσει ακόμη το αίμα δύο ανθρώπων που έπεσαν νεκροί σε συγκρούσεις μεταξύ εθνικιστών και φιλορώσων διαδηλωτών, ενώ στο Ντόνετσκ φιλορώσοι εισέβαλαν στο αρχηγείο των δυνάμεων ασφαλείας, κατέβασαν την ουκρανική σημαία και έσπασαν τα τζάμια, χωρίς πάντως να συναντήσουν και μεγάλη αντίσταση από τους φύλακες. 

Ένταση όμως σημειώθηκε και στη Συμφερόπολη, και συγκεκριμένα σε κεντρικό ξενοδοχείο όπου διαμένουν ανταποκριτές των ξένων ΜΜΕ που βρίσκονται στην περιοχή για να καλύψουν το δημοψήφισμα.
Ομάδα περίπου 30 πάνοπλων αστυνομικών, σύμφωνα με το Reuters μπήκαν στο Hotel Moscow και ανέβηκαν στον τέταρτο όροφο. Όπως ανέφεραν μετά την επιχείρηση οι τοπικές αρχές, οι αστυνομικοί είχαν έρθει για να ελέγξουν αδιευκρίνιστη αναφορά για κίνδυνο, η οποία αποδείχθηκε αβάσιμη. Αρκετοί ανταποκριτές αφήνουν να εννοηθεί πως σκοπός ήταν περισσότερο να «υπενθυμίσουν την παρουσία τους» οι φιλορωσικές δυνάμεις.

Την ίδια ώρα βίντεο ντοκουμέντο δείχνει την απόβαση 120 βαριά οπλισμένων ρώσων αλεξιπτωτιστών στην περιοχή της Χερσώνας, κοντά σε έναν σταθμό διανομής φυσικού αερίου.