Γενικά

Σάλος από τη φωτογραφία του VICE με τους πρόσφυγες μέσα σε… κλουβί

Τη φωτογραφία-ντροπή από το hot spot της ΒΙΑΛ, στη Χίο. Τι λέει το υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής.

Ένα κλουβί για ανθρώπους. Ένα κλουβί με συρματοπλέγματα του οποίου η χρήση είναι να περιορίζει πρόσφυγες και μετανάστες που έχουν μόλις φτάσει στην Ελλάδα. Μια φωτογραφία με ένα κλουβί που δείχνει μία κατάσταση που ντροπιάζει για ακόμα μία φορά όσους διαχειρίζονται το προσφυγικό: το κράτος, τις ΜΚΟ που κρύβουν το κεφάλι τους στην άμμο, όλους όσους ξέρουν και κάνουν πως δεν βλέπουν.

Το VICE παρουσιάζει μία φωτογραφία που δείχνει τη φρικαλεότητα που έχουν αντιμετωπίσει οι πρόσφυγες από τις Αρχές, αμέσως αφού έζησαν το δύσκολο ταξίδι από τα παράλια της Τουρκίας επιβίωσαν από τις βάρκες του θανάτου.

Σύμφωνα με όσα καταγγέλλονται, έχει ληφθεί πριν λίγους μήνες στο κέντρο πρώτης υποδοχής και ταυτοποίησης της ΒΙΑΛ στη Χίο. Μέσα σε ένα μεγάλο κτίριο που φυλάσσεται από την Αστυνομία, υπάρχουν δύο κλουβιά για να κρατούνται οι νέες αφίξεις ανθρώπων στο νησί. Άνδρες, γυναίκες και παιδιά στοιβάζονται στο ίδιο μέρος και, όπως καταγγέλλεται, υπήρχαν περιπτώσεις που ενώ είχαν πει στους ανθρώπους ότι θα μείνουν για λίγες ώρες, τελικά έμειναν για ολόκληρο βράδυ.

«Δεν υπάρχουν κλουβιά»

Σε αλληλογραφία με την Υπηρεσία Πρώτης Υποδοχής και Ταυτοποίησης, που είναι αρμόδια υπηρεσία στη ΒΙΑΛ, λάβαμε την εξής απάντηση: «Εκτιμούμε ιδιαιτέρως ότι προβαίνετε στη διαδικασία της διασταύρωσης μιας τέτοιας πληροφορίας που προφανώς δεν ευσταθεί. Δεν υπάρχουν κλουβιά προς στέγαση ωφελούμενων στο ΚΥΤ Χίου ούτε κατασκευές που θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν με αυτόν τον όρο καθ' οιονδήποτε τρόπο», ενώ σε ερώτηση για το αν ούτε έχουν υπάρξει ποτέ, δεν λάβαμε καμία απάντηση. Το ίδιο κι από το Υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής που μας απάντησε ότι αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει μία τέτοιου τύπου κατασκευή.

«Μοιάζει, αλλά δεν είναι κλουβί»

Ενώ λοιπόν το Υπουργείο του κ. Μουζάλα αναφέρει ότι δεν ξέρει τίποτα για κάποιο χώρο που να θυμίζει έστω κλουβί, από το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη μας ενημέρωσαν πως υπάρχει ένας χώρος εντός ΒΙΑΛ που μοιάζει, αλλά όπως είπαν δεν είναι κλουβί καθώς αυτός ο όρος είναι άστοχος, αφού δεν είναι κλειστό από πάνω. Όπως υποστήριξαν, στο μέρος αυτό δεν στοιβάζονται ούτε παραμένουν άνθρωποι και το συρματόπλεγμα που υπήρχε έχει βγει. Όπως είπαν, ο χώρος αυτός είναι οριοθετημένος, περιφραγμένος για να γίνει η πρώτη διαχείριση των νεοεισερχόμενων. Έχει οπτική επαφή με όλες τις υπηρεσίες, καθώς είναι σχεδόν στο κέντρο της κατασκευής. Εκεί γίνεται η πρώτη διαχείριση και από πλευράς αστυνομικών και άλλων υπηρεσιών που δραστηριοποιούνται στην ΒΙΑΛ. Οι αστυνομικοί τους κάνουν σωματικό έλεγχο, ελέγχουν τα πράγματά τους και κάποιες οργανώσεις που δραστηριοποιούνται τους δίνουν νερό και αν υπάρχει ανάγκη τους βλέπει κάποιος γιατρός. Τέλος, σε σχέση με το κομμάτι της καταγγελίας που αφορά τον χρόνο παραμονής τους μας είπαν ότι είναι ολιγόχρονη και σε καμία περίπτωση δεν έχει φτάσει το ένα βράδυ όπως καταγγέλλεται.

«Το κλουβί είναι ξεκλείδωτο»

Από την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ επιβεβαίωσαν την ύπαρξη της κατασκευής. Μάλιστα αναφέρουν ότι το έχουν θέσει σαν ζήτημα στις Αρχές. Όπως μας είπαν: «Δεν πρόκειται για φυλακή ή κλουβί. Αυτό το πράγμα δημιουργήθηκε τον Δεκέμβριο του 2016 από τις Αρχές για να διευκολύνουν τη διαχείριση του πλήθους, των ανθρώπων που πρόκειται να καταγραφούν, για να μην χάνουν τη σειρά τους και μπερδεύονται. Βέβαια, ήταν ατυχέστατη η επιλογή του υλικού που παραπέμπει σε φυλακή, κελιά, κτλ. Ο σκοπός δεν είναι να είναι οι άνθρωποι σε καθεστώς κράτησης, αλλά να γίνει καλύτερη η διαδικασία καταγραφής τους. Ο σκοπός είναι τελείως διαφορετικός, αλλά δυστυχώς χρησιμοποιήθηκε αυτό το υλικό που παραπέμπει σε κλουβί. Εμείς ως Ύπατη Αρμοστεία το είδαμε, κι αν και συμφωνούμε με τον σκοπό που είναι να διευκολυνθεί η καταγραφή καθώς θέλουμε οι άνθρωποι να καταγράφονται με όσο δυνατόν πιο γρήγορο τρόπο και αποτελεσματικό, από την άλλη θέλουμε αυτό να γίνεται με συνθήκες αξιοπρέπειας. Από την πρώτη στιγμή το είχαμε θέσει αυτό στις Αρχές ώστε ο τρόπος που το κάνουν να μην παραπέμπει σε άλλες καταστάσεις, και αυτό που καταφέραμε πριν δυο βδομάδες ήταν να φύγει το συρματόπλεγμα από πάνω και σαφέστατα είναι καλύτερη η εικόνα. Επίσης, οι άνθρωποι δεν είναι κλειδωμένοι αλλά είναι εκεί ως ένας τρόπος να κρατιέται η σειρά τους».

Από την Praxis που δραστηριοποιείται στο σημείο επιβεβαιώνουν την ύπαρξη του κλουβιού και σημειώνουν πως «Όλες οι διαδικασίες θα πρέπει να δομούνται με τέτοιο τρόπο, ώστε να διασφαλίζουν την αξιοπρέπεια και να μην προσβάλλουν την ανθρώπινη υπόσταση».

«Η ΒΙΑΛ δεν είναι κατάλληλη»

Ο Adriano Silvestri, επικεφαλής σχετικά με τη μετανάστευση και το άσυλο του EU Agency for Fundamental Rights αναφέρει πως: «Η υποδομή στη BIAΛ δεν είναι κατάλληλη για χρήση ως hotspot. Ο χώρος είναι περιορισμένος και δεν είναι εύκολο να οργανώσεις τη ροή των νέων αφίξεων. Μετά από μια σειρά περιστατικών που σχετίζονταν με την ασφάλεια και για να διαχωριστούν οι νέες αφίξεις από τους υπόλοιπους, οι εργασίες κατασκευής δεσμεύουν ότι θα έχουν ως αποτέλεσμα τη δημιουργία ξεχωριστού χώρου για τις νέες αφίξεις και από εκεί, θα οδηγούνται στην πρώτη καταγραφή. Είναι σημαντικό οι νέες αφίξεις να διαχωρίζονται από τους άλλους ανθρώπους στο hotspot, έτσι ώστε να μπορούν να ενημερώνονται κατάλληλα για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους, να καταχωρούνται σωστά και να οδηγούνται στις κατάλληλες διαδικασίες. Ωστόσο, αυτό δεν πρέπει να οδηγήσει τους χώρους πρώτης υποδοχής στο να μην παρέχουν αξιοπρεπείς συνθήκες. Αν οι άνθρωποι στις νέες αφίξεις αισθάνονται ότι αντιμετωπίζονται χωρίς σεβασμό, θα είναι λιγότερο πιθανό να συνεργαστούν με τις αρχές».

Το hot spot της ΒΙΑΛ, έχει χαρακτηριστεί το χειρότερο της Ευρώπης, για την ακρίβεια μια «μαύρη τρύπα που συνορεύει με το αδύνατο». Οι υπεύθυνοι με τους οποίους επικοινώνησε το VICE ρωτώντας τους για την ύπαρξη του κλουβιού, επέλεξαν στην ουσία να μην απαντήσουν. Άλλοι αρνήθηκαν την ύπαρξη του, άλλοι έπαιξαν με τις λέξεις, λέγοντας πως «δεν είναι κλουβί, αφού δεν έχει οροφή». Η ουσία όμως είναι μια: Η εικόνα που μας γυρνάει σε άλλες εποχές, είναι αδιάψευστη. Είναι μια εικόνα που προκαλεί ντροπή. Είναι μια εικόνα που εκθέτει όλους (κυβέρνηση, ΜΚΟ, Ε.Ε.) όσοι εμπλέκονται με το προσφυγικό. Είναι μια εικόνα που προσβάλλει την ανθρώπινη αξιοπρέπεια.