Γενικά

Πυροτεχνουργοί εξηγούν τα αίτια της τραγωδίας στον Βόλο

Πυροτεχνουργοί που ασχολούνται με τους όλμους σε καθημερινή βάση, εξηγούν πώς και γιατί συνέβη η τραγωδία στον Βόλο.

Πολλοί γίνονται ειδικοί όσο αφορά στα αίτια της τραγωδίας στον Βόλο και τα σενάρια οργιάζουν. Οι ειδικοί πυροτεχνουργοί εξήγησαν τι ακριβώς συνέβη και έχασαν τις ζωές του τρεις νέοι άνθρωποι.

Διαβάστε το κείμενο:

Για να εκτελεστεί μια βολή όλμου είναι απαραίτητο το οπλικό σύστημα του όλμου και το πυρομαχικό του (βλήμα όλμου).

Ο όλμος είναι ένας μεταλλικός ενισχυμένος σωλήνας που στον πυθμένα του (εσωτερικό του) φέρει μεταλλική ακίδα (καρφί) και στηρίζεται σε μια μεταλλική βάση.

Το βλήμα του όλμου 81 χιλ. είναι ένα πυρομαχικό που αποτελείται από τον πυροσωλήνα του (περιέχει τα πυροδοτικά στοιχεία), τον κορμό του (περιέχει την εκρηκτική του γόμωση) και τα πτερύγια που φέρουν στη βάση τους το αναφλεκτικό φυσίγγιο και τα προωθητικά γεμίσματα.

Το βλήμα του όλμου τοποθετείται στο στόμιο του σωλήνα και αφήνεται να ολισθήσει εντός του. Λόγω της πτώσης του, το καψύλλιο του αναφλεκτικού φυσιγγίου προσκρούει στην μεταλλική ακίδα του σωλήνα του όλμου με αποτέλεσμα να εκραγεί και να εναύσει την πυροτεχνική σύνθεση του φυσιγγίου. Στη συνέχεια, η πυροτεχνική σύνθεση του αναφλεκτικού φυσιγγίου αναφλέγει τα προωθητικά γεμίσματα με αποτέλεσμα τα αέρια που δημιουργούνται να ωθήσουν βίαια το βλήμα προς τα εμπρός (εξαιτίας της έμφραξης που δημιουργείται), έξω από τον σωλήνα. Το βλήμα κατά τη διάρκεια της εκτόξευσης αποκτά μια επιτάχυνση, η οποία κορυφώνεται κοντά στο στόμιο του σωλήνα και αποκτά μια μέγιστη ταχύτητα. Παράλληλα, αποκτά λόγω των πτερυγίων μια αυτοπεριστροφή (άξονας πυροσωλήνα – ουράς) η οποία σταθεροποιεί την πτήση του. Ο πυροσωλήνα του βλήματος, εξαιτίας αυτών των επιταχύνσεων οπλίζεται. Η όπλιση ολοκληρώνεται σε όχι λιγότερο από 1,25 sec από την στιγμή της εκτόξευσης, χρόνος ικανός να απομακρυνθεί σημαντικά από το στοιχείο του όλμου. Μόλις ο πυροσωλήνας προσκρούσει στο έδαφος, ξεκινά μια αλυσιδωτή αντίδραση έκρηξης η οποία καταλήγει στην διάρρηξη του κορμού του.

Πως μπορεί να εκραγεί ένα βλήμα όλμου εντός του σωλήνα του

Για να εκραγεί ένα βλήμα όλμου εντός του σωλήνα του θα πρέπει είτε να οπλίσει πρόωρα ο πυροσωλήνας του και να λειτουργήσει, είτε να επιδράσει μια εξωγενής εκρηκτική δύναμη πάνω στον πυροσωλήνα ή την εκρηκτική του γόμωση.

Η πρόωρη λειτουργία ενός πυροσωλήνα δεν είναι ασυνήθιστη δυσλειτουργία στον χώρο των πυρομαχικών. Είναι απίθανο όμως (χωρίς να αποκλείεται) αυτός να λειτουργήσει μέσα στο σωλήνα, αφού οι ασφάλειες που φέρει δεν του επιτρέπουν να οπλίσει εντός του.

Αναζητώντας μια εξωγενή εκρηκτική δύναμη που θα μπορούσε να πυροδοτήσει την εκρηκτική γόμωση του βλήματος κατά τη διάρκεια της εκτόξευσης, χωρίς να δυσλειτουργήσει ο πυροσωλήνας ανακαλύπτουμε κάτι πολύ ενδιαφέρον. Την αστοχία στην χύτευση της εκρηκτικής γόμωσης στη γραμμή παραγωγής του βλήματος.

Κατά την διάρκεια της κατασκευής οποιουδήποτε εκρηκτικού βλήματος, συναντούμε το στάδιο της γόμωσής του με την εκρηκτική ύλη. Την τοποθέτηση δηλαδή εντός του κορμού του βλήματος του εκρηκτικού γεμίσματος. Αυτό επιτυγχάνεται με την διοχέτευση σε «λιωμένη μορφή» της εκρηκτικής ύλης εντός του βλήματος και της σταδιακής ψύξης της μέχρι αυτή να στερεοποιηθεί. Κατά την διεργασία αυτή είναι πιθανό εξαιτίας ανωμαλιών (της γόμωσης ή του ασταθούς ρυθμού ψύξης) να δημιουργηθούν θύλακες αέρα μέσα στην εκρηκτική γόμωση που παραμένουν και μετά την μετατροπή της εκρηκτικής ύλης από υγρή σε στερεή.

Κατά την εκτόξευση του βλήματος κι εφόσον η εκρηκτική του γόμωση φέρει θύλακες αέρα (φυσαλίδες) θα μπορούσε αυτό να εκραγεί χωρίς να λειτουργήσει ο πυροσωλήνας, αφού το ρόλο του πυροσωλήνα πλέον τον έχει αναλάβει η φυσαλίδα και μάλιστα χωρίς καμία ασφάλεια. Οι μεγάλες δυνάμεις επιτάχυνσης που δημιουργούνται κατά την εκτόξευση του βλήματος από τον σωλήνα του όλμου, εξαιτίας της καύσης των προωθητικών γεμισμάτων, μεταφέρονται σε όλο το σώμα του βλήματος και κατά συνέπεια και στην εκρηκτική του γόμωση, η οποία εξαιτίας της αδράνειας πιέζει αφόρητα προς την αντίθετη φορά της εκτόξευσης. Όσο πιέζει το εσωτερικό του κορμού του βλήματος και δεδομένου ότι βρίσκεται σε στερεή και σταθερή κατάσταση δεν υπάρχει πρόβλημα και δεν εκρήγνυται. Όταν όμως πιέζει κάποιο θύλακα αέρα, δημιουργεί εντός του απίστευτη πίεση, η οποία θερμοδυναμικά μεταβάλει και την θερμοκρασία του. Ως αποτέλεσμα έχει την έκρηξη του θύλακα, ο οποίος τη μεταδίδει στην εκρηκτική ύλη του βλήματος, με αποτέλεσμα να διαρραγεί το βλήμα. Μια φυσαλίδα αέρα δηλαδή που δεν εντοπίστηκε κατά την διάρκεια της παραγωγής του βλήματος είναι ικανή να προκαλέσει την αυτοκαταστροφή του βλήματος με έκρηξη.

Θα πρέπει να παρατηρήσουμε ότι δεν είναι ικανοί όλοι οι θύλακες αέρα να προκαλέσουν την αυτοκαταστροφή του βλήματος, αφού αυτή εξαρτάται από το μέγεθος και την θέση που βρίσκονται οι θύλακες στην εκρηκτική ύλη. Ίσως για αυτό το λόγο να σπανίζουν τέτοιου είδους ατυχήματα.

Ο μοναδικός τρόπος για να εντοπιστούν θύλακες αέρα εντός των εκρηκτικών γομώσεων των βλημάτων και να αξιολογηθεί η θέση και το μέγεθός τους είναι η ακτινογράφησή τους. Κανένας οπτικός έλεγχος του εξωτερικού του βλήματος δεν μπορεί να εντοπίσει το πρόβλημα αυτό.

Πηγή: On Alert