Γενικά

Η έννοια του «εργαζομένου» και η προστασία της μητρότητας

Ο χαρακτηρισμός προσώπου ως εργαζομένου, καθώς και τα δικαιώματα που απορρέουν από αυτήν την ιδιότητα δεν εξαρτώνται κατ’ ανάγκη από την ύπαρξη ή την πραγματική συνέχιση μιας σχέσης εργασίας.

Ο χαρακτηρισμός προσώπου ως εργαζομένου, καθώς και τα δικαιώματα που απορρέουν από αυτήν την ιδιότητα δεν εξαρτώνται κατ’ ανάγκη από την ύπαρξη ή την πραγματική συνέχιση μιας σχέσης εργασίας. Αυτό έκρινε το Δικαστήριο Ευρωπαϊκής Ένωσης (Α΄ Τμήμα), εκδικάζοντας υπόθεση σχετική με τον προσδιορισμό της έννοιας του «εργαζομένου» και την προστασία της μητρότητας.

Ειδικότερα, σύμφωνα με την απόφαση του Δικαστηρίου αυτού:

-  Γυναίκα, πολίτης της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Γαλλίδα υπήκοος), που σταμάτησε, προσωρινώς, να εργάζεται «λόγω φυσικών περιορισμών συνδεόμενων με τα τελευταία στάδια της εγκυμοσύνης και με τα επακόλουθα του τοκετού», διατηρεί την ιδιότητα της «εργαζομένης», εφόσον επιστρέψει στην εργασία της ή βρει άλλη θέση απασχόλησης εντός ευλόγου χρόνου μετά τη γέννηση του τέκνου της. Σε διαφορετική περίπτωση, η πολίτης θα αποθαρρυνόταν να ασκήσει το δικαίωμα της ελεύθερης κυκλοφορίας εάν, στην περίπτωση εγκυμοσύνης της στο κράτος «υποδοχής» της (Βρετανία) και εγκατάλειψης της θέσης εργασίας της για σύντομο έστω διάστημα, κινδύνευε να χάσει την ιδιότητα της «εργαζόμενης».

-  Η ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων συνεπάγεται το δικαίωμα των υπηκόων των κρατών-μελών να κυκλοφορούν ελεύθερα στο έδαφος των άλλων κρατών-μελών και να διαμένουν σ’ αυτά με σκοπό την αναζήτηση εργασίας.

-  Η Γαλλίδα υπήκοος άσκησε έμμισθες δραστηριότητες στο έδαφος της Βρετανίας, προτού σταματήσει να εργάζεται, λιγότερο από τρεις μήνες πριν τη γέννηση του τέκνου της, λόγω των φυσικών περιορισμών που συνδέονται με τα τελευταία στάδια της εγκυμοσύνης της, μη έχοντας εγκαταλείψει το έδαφος του κράτους-μέλους κατά την περίοδο διακοπής της επαγγελματικής της δραστηριότητας, επανήλθε στην εργασία της τρεις μήνες μετά τη γέννηση του τέκνου της. Όμως, το γεγονός ότι οι προμνησθέντες περιορισμοί αναγκάζουν μια γυναίκα να παύσει να ασκεί έμμισθη δραστηριότητα κατά την αναγκαία για την αποκατάστασή της περίοδο δεν είναι, κατ’ αρχήν, ικανό να στερήσει από το πρόσωπο αυτό την ιδιότητα του «εργαζομένου». Το γεγονός ότι δεν ήταν παρούσα στην αγορά εργασίας του κράτους-μέλους υποδοχής για ορισμένους μήνες δεν συνεπάγεται ότι έπαψε να ανήκει στο δυναμικό της αγοράς αυτής κατά την εν λόγω περίοδο, εφόσον επιστρέψει στην εργασία της ή βρίσκει άλλη θέση απασχόλησης εντός ευλόγου χρόνου μετά τον τοκετό. 

*Η Γαλλίδα υπήκοος (J. Saint Prix) εργάστηκε αρχικά ως βοηθός καθηγήτρια και στη συνέχεια γράφτηκε στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου για την απόκτηση πιστοποιητικού επάρκειας διδασκαλίας. Το πρόγραμμα σπουδών άρχισε τον Σεπτέμβριο του 2007 και τερματίστηκε τον Ιούνιο του 2008, αλλά κατά την περίοδο αυτή η Ευρωπαία πολίτης κατέστη έγκυος. Το γεγονός αυτό την οδήγησε στην απόφαση να εγκαταλείψει τη θέση απασχόλησης διότι οι απαιτήσεις της εργασίας αυτής (με παιδιά προσχολικής εργασίας) είχαν καταστεί εξαιρετικά επίπονες. Όμως, τρεις μήνες μετά την (πρόωρη) γέννηση του παιδιού, άρχισε πάλι να εργάζεται.