Γενικά

Για το βαρύ κλίμα στις Κάννες μίλησε ο Ευάγγελος Βενιζέλος

Το παρασκήνιο από τη δραματική σύνοδο των Καννών και την αδιαθεσία που ένιωσε όταν έλαβε ένα email  αποκαλύπτει ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ.

«Σε όλα μου τα χρόνια, ποτέ δεν είχα γίνει μάρτυρας τόσο αντιδιπλωματικής συμπεριφοράς… Το κλίμα ήταν εξαιρετικά βαρύ, απολύτως τραγικό και πολύ πολύ επιθετικό». Αυτά τονίζει, μεταξύ άλλων, ο αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης, Ευάγγελος Βενιζέλος για «τη δραματική σύνοδο των Καννών, το 2011» σε αποκλειστική συνέντευξη που παραχώρησε στην ανταποκρίτρια της εφημερίδας «Γκάρντιαν» (Guardian), Έλενα Σμιθ. Όπως υπογραμμίζεται, «ποτέ η Ελλάδα δεν είχε βρεθεί τόσο κοντά στην έξοδο από το ευρώ και η ενωμένη Ευρώπη ποτέ τόσο κοντά στην κατάρρευση». Αξιοσημείωτη είναι και η επισήμανση που γίνεται για τον χρόνο των αποκαλύψεων: «Ενώ τα κράτη της ΕΕ πλησιάζουν προς τις εκλογές, μέσω ανησυχιών πως μια πολιτική αστάθεια θα μπορούσε να ξανανοίξει το κεφάλαιο της κρίσης στην ευρωζώνη, έχουν ξεκινήσει οι αποκαλύψεις για το πόσο κοντά βρέθηκε η Ελλάδα να εκδιωχθεί από το ευρώ». 

Με τον τίτλο «Πώς η Ελλάδα τραβήχτηκε, λίγο πριν βυθίσει την Ευρώπη στο χάος», το δημοσίευμα ξεκινάει περιγράφοντας με δραματικό ύφος τις κρίσιμες εκείνες ώρες, λέγοντας πως «ήταν ένα δείπνο στο οποίο μιλούσαν μόνον τέσσερις από τους 14 συμμετέχοντες και κανείς δεν έτρωγε. Καθισμένοι μπροστά σε κρυστάλλινα ποτήρια και εξαιρετικές πορσελάνες, η Άγγελα Μέρκελ και ο Νικολά Σαρκοζί κοιτούσαν τους δύο άνδρες στην απέναντι πλευρά του τραπεζιού». 

Παράλληλα, υπογραμμίζεται πως το δείπνο στις Κάνες ήταν ουσιαστικά η αντίδραση των άλλων ηγετών στην ανακοίνωση «βόμβα» του τότε πρωθυπουργού Γιώργου Παπανδρέου να πάει σε δημοψήφισμα. Γι' αυτό άλλωστε το «επείγον δείπνο πραγματοποιήθηκε στο περιθώριο της Συνόδου των G20». Στόχος του, όπως τονίζεται, ήταν να εξεταστεί το μέλλον της ευρωζώνης, «του πιο φιλόδοξου σχεδίου της ΕΕ», όπως το χαρακτηρίζει η «Γκάρντιαν». 

Για τη Γερμανίδα καγκελάριο και τον Γάλλο πρόεδρο, τονίζει πως και οι δύο τους «ήταν παγιδευμένοι στην όλο και εντεινόμενη κρίση χρέους της Ευρώπης», καθώς αξιωματούχοι «στο Βερολίνο και το Παρίσι, είχαν μόλις συμφωνήσει τη διάσωση της Ελλάδας». Μια διάσωση που «συμπεριελάμβανε τη μεγαλύτερη στην παγκόσμια ιστορία αναδιάρθρωση χρέους». Γι' αυτό όπως επισημαίνει το δημοσίευμα, η κ. Μέρκελ και ο κ. Σαρκοζί ήταν εξαγριωμένοι. «Η υπομονή τους είχε εξαντληθεί. Κάλεσαν τον Παπανδρέου στις Κάνες, αποφασισμένοι να του το επισημάνουν. Ακόμη και αν αυτό σήμαινε χρήση ωμού εξαναγκασμού απέναντι σε έναν δημοκρατικά εκλεγμένο ηγέτη, που ήδη αντιμετωπίζει έναν λαό εξαγριωμένο για το τίμημα μιας τέτοιας βοήθειας». 

Όπως αναφέρει ο Ευάγγελος Βενιζέλος στην εφημερίδα, «ο Σαρκοζί ήταν εξαιρετικά θυμωμένος. Κανείς δεν μπορούσε να μιλήσει, διότι μιλούσε ακατάπαυστα». Παράλληλα, αποκαλύπτει πως η κ. Μέρκελ ήταν πιο ήρεμη, αλλά το μήνυμά της ήταν σαφές: «Ή αποσύρεις την πρόταση για δημοψήφισμα ή διενεργείς δημοψήφισμα με το ερώτημα "ναι ή όχι στο ευρώ". Και μετά από αυτό βλέπουμε εάν θα προχωρήσουμε με την επόμενη δόση βοήθειας του προγράμματος διάσωσης, το κούρεμα» τονίζει ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης. 

Μάλιστα, η κ. Μέρκελ, καθώς φοβόταν τα χειρότερα, πρότεινε να παραμείνει ο Ευ. Βενιζέλος με τον τότε επικεφαλής του Eurogroup, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ και τους υπουργούς οικονομικών της Γερμανίας και της Γαλλίας, ώστε από κοινού να εξετάσουν όλα τα πιθανά σενάρια εξόδου αφού «το αποτέλεσμα θα μπορούσε να είναι "όχι"». Την πρόταση της Γερμανίδας καγκελαρίου απέρριψαν τόσο ο Γιούνκερ, «που είναι γνωστός για τη συμπάθεια του την Ελλάδα» όσο και ο Ευ. Βενιζέλος, γράφει η εφημερίδα. 

Όπως τονίζεται, «ο Παπανδρέου έλπιζε ότι το δημοψήφισμα θα μπορούσε να φέρει κάποια συναίνεση σε μια χώρα διχασμένη από τη διαμάχη για το οδυνηρό φάρμακο που εξαναγκάστηκε να πάρει. Αλλά, υπό την απειλή της εθνικής χρεοκοπίας, αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την ιδέα και έγινε ο πρώτος Ευρωπαίος ηγέτης που έπεσε εξαιτίας της κρίσης». 

Με τη σειρά του, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης υποστηρίζει πως «με το τελεσίγραφο, υπήρξε ένα δυσβάσταχτο δίλημμα: σκέψου την αντίδραση των αγορών. Σε τρεις μέρες θα είχαμε καταρρεύσει. Δεν θα μπορούσαμε ποτέ να κάνουμε δημοψήφισμα, διότι θα υπήρχε φυγή κεφαλαίων από τις τράπεζες. Το δημοψήφισμα υποτίθεται ότι θα αφορούσε το πρόγραμμα λιτότητας. Αν ήταν καλό ή κακό. Δεν αναφερόταν στην παραμονή μας στο ευρώ» λέει ο κ. Βενιζέλος. 

Η «Γκάρντιαν» αναφέρεται, επίσης, και στα δημοσιεύματα της εφημερίδας «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς» (Financial Times) την προηγούμενη εβδομάδα, σύμφωνα με τα οποία πριν ταξιδέψει η ελληνική αποστολή στις Κάνες υπήρχαν ήδη σχέδια για το ενδεχόμενο της εξόδου της Ελλάδος από το ευρώ. Τα έγραφα που, όπως τονίζει η εφημερίδα, «διέρρευσαν στη "Γκάρντιαν", αποκαλύπτουν ότι από τον Μάρτιο του 2012, η ΕΚΤ είχε συντάξει έναν οδικό χάρτη επειγόντων μέτρων που έπρεπε να ληφθούν, σε περίπτωση που ένα σχέδιο αναδιάρθρωσης αποτύγχανε, πυροδοτώντας έτσι φυγή κεφαλαίων. Το σενάριο καταστροφής περιελάβανε πάγωμα των καταθέσεων με επιτρεπτές αναλήψεις έως 100 ευρώ την εβδομάδα και περιορισμούς στην κίνηση κεφαλαίων. Ανήκουστο εκείνη την εποχή για κράτος- μέλος της ΕΕ» τονίζει η εφημερίδα. 

Αναφορά γίνεται και στην αλλαγή στάσης του κ. Βενιζέλου για το δημοψήφισμα. Όπως υποστηρίζει ο Έλληνας αντιπρόεδρος, από την πρώτη στιγμή που του έγινε γνωστό, μέσω email από τον κ. Παπανδρέου, ότι θέλει να πάει σε δημοψήφισμα, η αντίδραση του ήταν έντονη. «Όταν έλαβα εκείνο το email στις 1.30 το πρωί που με ρωτούσε "τι θα συμβεί αν χάσουμε;", του είπα «είσαι καλά; Ανακοινώνεις όλα αυτά και ρωτάς τώρα; Δεν τα είχες σκεφθεί νωρίτερα; Ένιωσα τέτοια αδιαθεσία διαβάζοντας εκείνο το email, που μπήκα σε κλινική στις 4 το πρωί».

Παρόλα αυτά, στις Κάνες -όπως αναφέρει ο κ. Βενιζέλος- έδωσα μια εξαιρετική παράσταση «υπερασπιζόμενος τον πρωθυπουργό μου». Αλλά όταν είδε ότι κινδύνευε το μέλλον της χώρας, άλλαξε πορεία. «Η πτήση προς την Αθήνα ήταν η πιο δραματική που είχα κάνει ποτέ» λέει χαρακτηριστικά, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης. 

«Καθώς το πρωθυπουργικό αεροσκάφος πετούσε προς την Αθήνα, με τον Παπανδρέου να έχει αποκοιμηθεί στη θέση του, ο Βενιζέλος επεξεργαζόταν μια ανακοίνωση που θα αποτελούσε την αρχή του τέλους για το δημοψήφισμα. Λίγα λεπτά μετά την προσγείωση, η ανακοίνωσή του, έκτασης οκτώ παραγράφων απελευθερώθηκε. "Η θέση της Ελλάδας εντός τους ευρώ είναι ιστορική κατάκτηση που δεν τίθεται σε αμφισβήτηση" έλεγε. "Το κεκτημένο του Ελληνικού λαού δεν μπορεί να εξαρτάται από ένα δημοψήφισμα". Ήταν 04:45 το πρωί, μόλις τρεις ώρες πριν οι τράπεζες στην Ελλάδα ανοίξουν και εννέα ώρες μετά την έναρξη του γεύματος στις Κάνες. Η πιο σκοτεινή ώρα της ευρωζώνης είχε περάσει» καταλήγει το δημοσίευμα.