Γενικά

Ενθαρρυντικά σημάδια για την πορεία των εξαγωγών το 2018

Ενθαρρυντική η άνοδος των ελληνικών εξαγωγών προς Τρίτες Χώρες, ενδεικτικό της στροφής των εξαγωγικών επιχειρήσεων προς νέες αγορές.

Με προσδοκίες και συγκρατημένη αισιοδοξία ξεκίνησε το 2018 για τις ελληνικές εξαγωγές. Ο τερματισμός της ύφεσης, η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης και η επιστροφή της οικονομίας σε τροχιά σταθεροποίησης δημιουργούν τις προϋποθέσεις για μια επιτυχημένη πορεία και τη φετινή χρονιά, ύστερα από το ιστορικό ρεκόρ που κατεγράφη το 2017.

Ειδικότερα, σύμφωνα με ανάλυση του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων και του Κέντρου Εξαγωγικών Ερευνών και Μελετών (ΚΕΕΜ), επί των προσωρινών στοιχείων της ΕΛΣΤΑΤ, οι εξαγωγές συμπεριλαμβανομένων των πετρελαιοειδών στο σύνολο του 2017, δηλαδή στο διάστημα Ιανουαρίου - Δεκεμβρίου 2017, αυξήθηκαν κατά 13,2% και ανήλθαν στα 28,46 δισ. ευρώ από 25,15 δισ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2016. Το προηγούμενο ρεκόρ εξωστρέφειας ήταν το 2012, όταν η συνολική αξία των ελληνικών εξαγωγών είχε φθάσει στα 27,34 δισ. ευρώ.

Ενθαρρυντική εξέλιξη αποτελεί επίσης η άνοδος των ελληνικών εξαγωγών προς τις Τρίτες Χώρες, ενδεικτικό της στροφής των εξαγωγικών επιχειρήσεων προς νέες αγορές που έχουν προοπτικές καθώς επίσης και το γεγονός πως στα χρόνια της ύφεσης ιδρύθηκαν πάρα πολλές εξαγωγικές επιχειρήσεις. Απαραίτητη ωστόσο προϋπόθεση για να εκμεταλλευθούν οι Έλληνες εξαγωγείς τις ευκαιρίες που υπάρχουν στις διεθνείς αγορές, είναι η άρση των αντικινήτρων που ταλανίζουν τα τελευταία χρόνια την εγχώρια επιχειρηματικότητα, αρχίζοντας από την μείωση της φορολογίας, την πλήρη άρση των capital controls και την αποκατάσταση της χρηματοδότησης, ειδικά των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, οι οποίες αποτελούν τη «ραχοκοκαλιά» της ελληνικής οικονομίας.

Κρίσιμο ρόλο στην πορεία των εξαγωγών εκτιμάται ότι θα διαδραματίσει και η γεωπολιτική κατάσταση που θα επικρατήσει στην ευρύτερη περιοχή καθώς οι εξωγενείς παράγοντες, οικονομικής και γεωπολιτικής φύσης, επηρεάζουν την οικονομία. Σημειώνεται ότι, τρεις από τους πέντε κορυφαίους προορισμούς των ελληνικών προϊόντων (Τουρκία, Βουλγαρία και Κύπρος) είναι οικονομίες που επηρεάζονται από τις γεωπολιτικές εξελίξεις.

Η πορεία των εξαγωγών κατά το 2017 (Ιανουάριος - Δεκέμβριος)

Το νέο ιστορικό ρεκόρ και η στροφή των Ελλήνων Εξαγωγέων σε αγορές εκτός της ΕΕ αποτυπώνεται στην ανάλυση του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων επί των προσωρινών στοιχείων της ΕΛΣΤΑΤ για την πορεία των εξαγωγών το 2017.

Σύμφωνα με ανάλυση του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων και του Κέντρου Εξαγωγικών Ερευνών και Μελετών (ΚΕΕΜ), επί των προσωρινών στοιχείων της ΕΛ-ΣΤΑΤ, οι εξαγωγές συμπεριλαμβανομένων των πετρελαιοειδών στο σύνολο του 2017, δηλαδή στο διάστημα Ιανουαρίου - Δεκεμβρίου 2017, αυξήθηκαν κατά 13,2% και ανήλθαν στα 28,46 δισ. ευρώ από 25,15 δισ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2016. Το προηγούμενο ρεκόρ εξωστρέφειας ήταν το 2012, όταν η συνολική αξία των ελληνικών εξαγωγών είχε φθάσει στα 27,34 δισ. ευρώ.

Νέο ρεκόρ κατέγραψαν οι ελληνικές εξαγωγές και χωρίς να υπολογιστούν τα πετρελαιοειδή. Συγκεκριμένα, η αξία των εξαγωγών με εξαίρεση τα πετρελαιοειδή στο σύνολο του 2017 ενισχύθηκε κατά 7,1% ή κατά 1,32 δισ. ευρώ και έφθασε στα 19,98 δισ. ευρώ από 18,65 δισ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2016. Το προηγούμενο ρεκόρ εξωστρέφειας χωρίς τα πετρελαιοειδή ήταν το 2016, όταν η συνολική τους αξία είχε διαμορφωθεί στα 18,36 δισ. ευρώ.

Ειδικότερα, με βάση τα προσωρινά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, οι εξαγωγές της Ελλάδας προς την ΕΕ (28) συμπεριλαμβανομένων των πετρελαιοειδών καταλαμβάνουν πλέον μερίδιο 53,1% επί των συνολικών εξαγωγών. Το μερίδιό τους κατά το 2016 ανερχόταν σε 55,7%. Στον αντίποδα, οι εξαγωγές προς τις Τρίτες Χώρες το 2017 σημείωσαν σημαντική άνοδο και καταλαμβάνουν πλέον μερίδιο επί των συνολικών εξαγωγών 46,9% από 44,3% στο αντίστοιχο περσινό έτος.

Η Ιταλία εξακολουθεί και κατά το 2017 να αποτελεί το σημαντικότερο προορισμό των ελληνικών εξαγωγών ενώ στη δεύτερη θέση ακολουθεί η Γερμανία. Στην 3η θέση βρίσκεται η Τουρκία που ανέβηκε μία θέση (από 4η το 2016) ξεπερνώντας την Κύπρο που ήταν πέρσι στην 3η θέση. Η Βουλγαρία παρέμεινε στην 5η θέση όπως και το 2016. Στην 6η θέση βρίσκεται, με άνοδο κατά δύο θέσεις από το αντίστοιχο περσινό έτος, ο Λίβανος, στην 7η, οι ΗΠΑ (υποχωρώντας κατά μία θέση), το Ηνωμένο Βασίλειο στην 8η θέση (από 7η). Την πρώτη δεκάδα των κυριότερων προορισμών, συμπληρώνουν η Ρουμανία στην 9η θέση -ίδια θέση με το 2016- και η Γαλλία 10η με άνοδο μίας θέσης από πέρσι.

Ως προς τους προορισμούς των ελληνικών εξαγωγών ανά οικονομική ένωση, πέραν της αξιοσημείωτης (7,7%) αύξησης προς την Ε.Ε. οι αποστολές  προς τις 17 χώρες της Ευρωζώνης, αυξήθηκαν κατά 7,4%, ενώ ανοδικά κινήθηκαν οι εξαγωγές προς όλες τις άλλες οικονομικές ενώσεις, πλην MERCOSUR. Συγκεκριμένα, προς τις χώρες του ΟΟΣΑ, η αύξηση των εξαγωγών είναι της τάξης του 12,6%, προς τις χώρες του G7 6,3%, προς τις αναδυόμενες BRICS 18,9% προς τις πετρελαιοπαραγωγικές χώρες του OPEC 12,8%, προς τις χώρες της Οικονομικής Συνεργασίας Μαύρης Θάλασσας (ΟΣΕΠ) 19,8%, ενώ προς τις χώρες της Ευρασιατικής Οικονομικής Ένωσης 8,8%. 

Αντίστοιχα, ως προς τη σύνθεση των εξαγωγών κατά μεγάλες κατηγορίες προϊόντων, η συνολική αύξηση, οφείλεται στην πολύ μεγάλη άνοδο των εξαγωγών καυσίμων (κατά 30%) και λόγω των διεθνών τιμών του πετρελαίου. Σημαντικά αυξημένες εμφανίζονται οι εξαγωγές πρώτων υλών (26,2%). Οι εξαγωγές βιομηχανικών προϊόντων παρουσιάζουν αύξηση κατά 9,7%, και διατηρούν μερίδιο 42,6% του συνόλου των ελληνικών εξαγωγών. Αντίθετα, οι εξαγωγές αγροτικών προϊόντων εμφανίζονται ελάχιστα μειωμένες -1,4% και τέλος οι χαμηλές σε αξία εξαγωγές της κατηγορίας Είδη & συναλλαγές μη ταξινομημένα συρρικνώνονται κατά -2,8%.

Σε ό,τι αφορά τις εισαγωγές το 2017, καταγράφεται μεγάλη άνοδος (13,7%) και η αξία τους διαμορφώθηκε σε 49,03 δισ. ευρώ έναντι 43,12 δισ. ευρώ κατά το 2016. Η αντίστοιχη μεταβολή χωρίς τα πετρελαιοειδή δείχνει επίσης αύξηση της τάξης του 10,2%, ή κατά 3,42 δισ. ευρώ. Το αποτέλεσμα όλων αυτών των κινήσεων ήταν να αυξηθεί σημαντικά το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου κατά 14,4%, στα 20,56 δισ. ευρώ (από 17,97 δισ. ευρώ το 2016). Εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών, το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου αυξήθηκε επίσης κατά 14,4%, στα 17,32 δισ. ευρώ (από 15,14 δισ. ευρώ το 2016).