ΦΙΛΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ

Μέση Ανατολή: Τραγωδία δίχως τέλος... σε συνέχειες

Όπως επισημαίνει ο αναλυτής διεθνών θεμάτων του ΑΝΤ1, Κωνσταντίνος Φίλης, “ακόμη και αν τρομοκράτες ξεριζωθούν, το εκατέρωθεν μισός ριζώνει”.

Η κατάσταση στη Μέση Ανατολή είναι εξαιρετικά ανησυχητική. Το διαπίστωσα στο πρόσφατο ταξίδι μου στο Ισραήλ και την επίσκεψη στα σύνορα με τη Γάζα, αλλά και στο βόρειο τμήμα της χώρας, πολύ κοντά στις περιοχές που δέχονται καθημερινά επιθέσεις από τη Χεζμπολάχ.

Το πιο προβληματικό, ωστόσο, δεν είναι η διπλωματική ανικανότητα ή απροθυμία για την εξεύρεση λύσης ή έστω την επίτευξη προσωρινής κατάπαυσης του πυρός. Η τελευταία, άλλωστε, μπορεί να γίνει ανά πάσα στιγμή, με βαριά καρδιά όμως από όλα τα εμπλεκόμενα μέρη.

Το πιο προβληματικό είναι ότι έχει αρχίσει να ριζώνει στις κοινωνίες εκατέρωθεν, πρώτον ότι οριστική λύση των προβλημάτων που ταλανίζουν την περιοχή είναι απίθανη και δεύτερον το μίσος για την άλλη πλευρά. Όχι μόνο μίσος, αλλά και αδιαφορία για τον πόνο και την τραγωδία του αντιπάλου. Αυτό καπηλεύονται οι ακραίες δυνάμεις και χρεώνουν στις ενέργειες και απόψεις της άλλης πλευράς τις δικές τους ενέργειες.

Μία κατάσταση που δημιουργεί ένα σπιράλ κλιμάκωσης, χωρίς καμία προοπτική διευθέτησης. Είναι αποκαλυπτικό ότι οι περισσότεροι Ισραηλινοί εξακολουθούν σχεδόν ένα χρόνο μετά να θεωρούν τη Χαμάς αποκλειστικά υπεύθυνη για όσα τεκταίνονται στη Γάζα και να μη βρίσκουν κάτι το μεμπτό στις ενέργειες των ισραηλινών δυνάμεων, πιστεύοντας ότι απλά και μόνο ανταποδίδουν.

Ρωτώντας ανθρώπους που βίωσαν την κτηνωδία της 7ης Οκτωβρίου και κατάφεραν να διασωθούν, πως αισθάνονται για τους Παλαιστινίους, διαπίστωσα μια απάθεια. Κι αν υποθέσουμε ότι οι άνθρωποι που βίωσαν τραγικές καταστάσεις, όπως μία γυναίκα που συναντήσαμε, μητέρα τριών παιδιών, η οποία ζούσε σε κιμπούτς, με σχεδόν όλους τους γείτονες της να έχουν δολοφονηθεί από τρομοκράτες της Χαμάς και η ίδια με την οικογένεια της να σώζεται από το φλεγόμενο σπίτι της ή ένας νεαρός που συμμετείχε στο μουσικό φεστιβάλ Nova και οδηγώντας για να διαφύγει μαζί με δύο φίλους του είδε τον ένα να ξεψυχάει στα χέρια του από σφαίρες που έπεσαν στο αμάξι τους, είναι σε εμφανές μετατραυματικό σοκ, το γεγονός ότι σχεδόν κάθε Ισραηλινός είχε κάποιον γνωστό ή συγγενή ή φίλο που δολοφονήθηκε ή απήχθη, έχει καλλιεργήσει και εμπεδώσει κλίμα μίσους για την άλλη πλευρά. Και όταν αντέτεινα ότι ασφαλώς δεν είναι όλοι οι Παλαιστίνιοι υποστηρικτές της Χαμάς και πως πολλοί από αυτούς έχουν υποστεί ωμότητες, ιδίως όσοι διαμένουν στην Γάζα, η απάντηση είναι ότι ήδη μέσα από τα σχολικά τους βιβλία μαθαίνουν να αποστρέφονται το Ισραήλ, επομένως είναι τρόπoν τινά συνυπεύθυνοι. Μάλιστα, στο επιχείρημα ότι στην τελευταία σφυγομέτρηση στη λωρίδα της Γάζας, το μεγαλύτερο ποσοστό θεωρεί ότι η επίθεση της 7ης Οκτωβρίου ήταν λάθος, η απάντηση των Ισραηλινών ήταν ότι αυτή η άποψη άλλαξε εξαιτίας των επιχειρήσεων τους στη Γάζα και όχι γιατί αυτό είναι το πιστεύω των κατοίκων της. Είναι εμφανές ότι το μεγαλύτερο κομμάτι της ισραηλινής κοινωνίας ταυτίζεται με όσους έπεσαν θύματα των ενεργειών των μελών της Χαμάς και επακόλουθα προσεγγίζει με πολύ συναίσθημα και λιγότερη λογική τις εξέλιξεις.

Μετά το σοκ της 7 Οκτωβρίου, της τρομοκρατικής επίθεσης της Χαμάς και των θηριωδιών που έλαβαν χώρα, ο μέσος ισραηλινός δεν μαθαίνει και δεν ενδιαφέρεται για την ανθρώπινη τραγωδία που μαίνεται στη Γάζα. Αντιθέτως μάλιστα, αρκετοί πιστεύουν πως η κυβέρνηση τους δεν κάνει όσα πρέπει για να εξοντώσει τη Χαμάς και πλέον και τη Χεζμπολάχ και πως οι Αμερικανοί κακώς ενδιαφέρονται για την κατάπαυση του πυρός, αγνοώντας τα συμφέροντα του Ισραήλ.

Επισημαίνω ότι ξεχειλίζει η απογοήτευση, έως και οργή, αρκετών Ισραηλινών για τις Ηνωμένες Πολιτείες και ειδικότερα για την κυβέρνηση Μπάιντεν, παρότι οι πιο intellectual καταλαβαίνουν ότι η ισραηλινή ηγεσία, από την πλευρά της, έχει δημιουργήσει αμείλικτα διλήμματα στην Ουάσινγκτον, με την τελευταία να είναι χαμένη σε κάθε περίπτωση και ανεξάρτητα από τη στάση που τηρεί.

Πάντως, με τη χερσαία εισβολή να μοιάζει σχεδόν αναπόφευκτη (τι είδους εγγυήσεις θα απαιτήσει η ισραηλινή πλευρά για να ικανοποιηθεί;), παρότι ο Νετανιάχου δέχεται μεγάλη πίεση από τους Αμερικανούς να δείξει αυτοσυγκράτηση, αποδεχόμενος κατάπαυση του πυρός για 21 μέρες στα σύνορα με τον Λίβανο, είναι εξαιρετικά αμφίβολο η Μέση Ανατολή να μη βυθιστεί σε μία παρατεταμένη κρίση και το σημαντικότερο χωρίς εμφανή διέξοδο.

Για τις σειρήνες στο Τελ Αβίβ:

Η πρώτη στα ιστορικά χρονικά επίθεση της Χεζμπολάχ σε βάρος του Τελ Αβίβ ξύπνησε μνήμες από την 7η Οκτωβρίου, όταν και πάλι είχαν ηχήσει οι σειρήνες, τότε για τις επιθέσεις με ρουκέτες που δεχόταν μεγάλο μέρος του νότιου και κεντρικού Ισραήλ από τη λωρίδα της Γάζας. Ανάλογα την εγγύτητα της περιοχή του Ισραήλ στην πηγή της επίθεσης, οι κάτοικοι έχουν από 15” έως 90” για να βρεθούν σε κάποιο καταφύγιο ή να προστατευτούν με ίδια μέσα.

Σε αρκετές περιπτώσεις, εκεί όπου ο χρόνος αντίδρασης είναι κάτω των 30”, τα παιδιά της οικογένειας κοιμούνται στα καταφύγια για να παραμένουν ασφαλή, σε περίπτωση επίθεσης.

Σημειωτέον πως πύραυλοι μεγάλου βεληνεκούς της Χεζμπολάχ μπορούν να χτυπήσουν όλη την ισραηλινή επικράτεια, ακόμη δηλαδή και μέχρι τα σύνορα με την Αίγυπτο.