Πολιτική
Σύνοδος Κορυφής: αδιέξοδο το ολονύχτιο παζάρι
Μετά από τις ολονύκτιες διαβουλεύσεις, οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα συναντηθούν πάλι το απόγευμα της Δευτέρας. Νέα έκκληση του Σαρλ Μισέλ για συμφωνία.
Έπειτα από μία νύχτα διαβουλεύσεων, στις 06:30 το πρωί της Δευτέρας ξεκίνησε η Ολομέλεια στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Ο εκπρόσωπος του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, μισή ώρα αργότερα, ενημέρωσε μέσω twitter ότι ολοκληρώθηκε η Ολομέλεια και οι αρχηγοί των κρατών-μελών θα συναντηθούν και πάλι στις 17:00 (ώρα Ελλάδας).
Παραμένει το αδιέξοδο
Κράτησαν σε όλη τη διάρκεια της νύχτας οι μαραθώνιες διαπραγματεύσεις για το Ταμείο Ανάκαμψης και τον επταετή προϋπολογισμό της ΕΕ. Οι 27 ηγέτες διαβουλεύονταν όλο το βράδυ για να βρουν κοινό τόπο και να καταλήξουν σε συμφωνία.
«Η ερώτηση είναι η ακόλουθη: είναι οι 27 ηγέτες , οι υπεύθυνοι για τους λαούς της Ευρώπης, ικανοί να χτίσουν ευρωπαϊκή ενότητα και εμπιστοσύνη; Ή μ’ ένα δάκρυ, θα παρουσιάσουμε το πρόσωπο μιας αδύναμης Ευρώπης, η οποία υπονομεύεται από την κακοπιστία;» ανέφερε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Ο πρωθυπουργός της Ολλανδίας, ο συντηρητικός Μαρκ Ρούτε, έκρινε σε δηλώσεις του σε δημοσιογράφους πριν από λίγο ότι σημειώνεται πρόοδος μετά τις μαραθώνιες διαπραγματεύσεις στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ για την ανάκαμψη της ευρωπαϊκής οικονομίας η οποία υπέστη βαρύ πλήγμα από την πανδημία του κορονοϊού και τον αντίκτυπό της, αλλά προειδοποίησε πως δεν είναι ακόμη εξασφαλισμένη η επίτευξη συμφωνίας.
«Υπήρξαν στιγμές που τα πράγματα δεν έμοιαζαν καλά χθες βράδυ, αλλά η αίσθησή μου είναι ότι συνολικά κάνουμε πρόοδο», είπε ο Ρούτε, προσθέτοντας ότι είναι ευτυχής με τις τρέχουσες προτάσεις πάνω στο τραπέζι για το ταμείο ανάκαμψης και το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο της ΕΕ.
Ο συντηρητικός καγκελάριος της Αυστρίας Σεμπάστιαν Κουρτς εξέφρασε ικανοποίηση σήμερα για την πορεία των δύσκολων, μαραθώνιων διαπραγματεύσεων στη Σύνοδο Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κρίνοντας ότι σημειώνεται πρόοδος. «Οι σκληρές διαπραγματεύσεις μόλις έφθασαν στο τέλος τους και μπορούμε να είμαστε πολύ ικανοποιημένοι για το σημερινό αποτέλεσμα. Θα συνεχίσουμε το απόγευμα», ανέφερε ο Κουρτς σε ανάρτησή του στο Twitter.
Χθες ο Έλληνας Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης σημείωσε ότι «από την πρώτη στιγμή έχω επισημάνει ότι όλοι πρέπει να κάνουμε συμβιβασμούς, αλλά αυτοί οι συμβιβασμοί δε μπορεί να είναι τέτοιοι που να αποδυναμώνουν τη φιλοδοξία μας για μία γενναία ευρωπαϊκή αντίδραση στην κρίση του κορονοϊού και την οικονομική καταιγίδα που έχει προκαλέσει», επιμένοντας ότι «δεν έχουμε το περιθώριο να εμφανιστούμε διαιρεμένοι ή αδύναμοι».
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει να συνδεθεί η χορήγηση ευρωπαϊκών πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης με το κράτος δικαίου. Ωστόσο, η Ουγγαρία, η Πολωνία και η Σλοβενία εναντιώνονται στον όρο αυτό.
Παράλληλα, ορισμένοι από τους «φειδωλούς» ζητούν από τον Σαρλ Μισέλ να μειώσει τα 750 δισεκατομμύρια ευρώ στα 700 και η αντιστοιχία επιχορηγήσεων και δανείων να είναι 50%-50%. Ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου σύμφωνα με ευρωπαϊκές πηγές δεν είναι διατεθειμένος να μειώσει το ποσό των επιχορηγήσεων κάτω από τα 400 δισεκατομμύρια ευρώ.
Reuters: νέα έκκληση του Σαρλ Μισέλ
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ έκανε διαρκείς εκκλήσεις για να επιτευχθεί συμβιβασμός, έστω την ύστατη στιγμή της Συνόδου Κορυφής που κοντεύει να καταρρίψει ρεκόρ διάρκειας.
Ο Μισέλ υπενθύμισε στους 27 ηγέτες ότι πάνω από 600.000 άνθρωποι είναι νεκροί εξαιτίας της πανδημίας σε όλο τον κόσμο και ότι επαφίεται σε αυτούς να επιδείξουν ενότητα, να σταθούν πλάι-πλάι μπροστά σε αυτή την κρίση χωρίς προηγούμενο.
«Η ελπίδα μου είναι ότι θα καταλήξουμε σε συμφωνία και ότι ο τίτλος (...) αύριο θα είναι πως η ΕΕ ολοκλήρωσε επιτυχώς αυτήν την Mission impossible», είπε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου κατά τη διάρκεια του τρίτου συνεχόμενου δείπνου των ηγετών στις Βρυξέλλες. «Αυτή είναι η ολόψυχη ελπίδα μου (...) έπειτα από τρεις ημέρες ασταμάτητης δουλειάς».
Οι ηγέτες διαφωνούν όσον αφορά τον καταμερισμό των κεφαλαίων του ταμείου ανάκαμψης, το οποίο έχει σκοπό να βγάλει την Ευρώπη από τη βαθύτερη ύφεση με την οποία έχει έρθει αντιμέτωπη μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά και το ποιοι θα είναι οι όροι για τις χώρες που θα ωφεληθούν.
Διπλωματικές πηγές λένε ότι δεν αποκλείεται η Σύνοδος Κορυφής να τερματιστεί χωρίς συμφωνία και να δοθεί νέο ραντεβού τον επόμενο μήνα, ωστόσο καθώς συνέχιζαν τις διαπραγματεύσεις ως τα ξημερώματα, φαινόταν ακόμη πιθανή η εξεύρεση συμβιβαστικής λύσης.
Στο τραπέζι βρίσκονται το πακέτο 1,8 τρις ευρώ για το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο της ΕΕ και το ταμείο ανάκαμψης.
Τα 750 δις ευρώ που προτείνεται να διαθέτει το ταμείο ανάκαμψης θα συγκεντρωθούν, εξ ονόματος όλων των χωρών μελών, από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις αγορές κεφαλαίων. Θα πρόκειται για ένα ιστορικό βήμα προς τη στενότερη ολοκλήρωση. Κατόπιν, το ποσό αναμένεται να διατεθεί κυρίως στις χώρες του ευρωπαϊκού νότου (Ιταλία, Ισπανία...) που υπέστησαν τα βαρύτερα χτυπήματα από την πανδημία.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) Κριστίν Λαγκάρντ θα προτιμούσε οι ηγέτες να συμφωνήσουν σε ένα «φιλόδοξο» πακέτο βοήθειας, παρά να κλείσουν μια συμφωνία με βιάση και με οποιοδήποτε κόστος.
«Το ιδανικό θα ήταν η συμφωνία των ηγετών να είναι φιλόδοξη σε όρους μεγέθους και σύνθεσης του πακέτου (...) έστω κι αν χρειαστεί λίγος περισσότερος χρόνος», εξήγησε στο πρακτορείο ειδήσεων Ρόιτερς.
Το σχόλιο αυτό της Λαγκάρντ αφήνει να εννοηθεί ότι αντιμετωπίζει χαλαρά την πιθανότητα αρνητικής αντίδρασης των χρηματαγορών σε περίπτωση αποτυχίας της συνόδου, αφού η ΕΚΤ διαθέτει 1 τρισεκατομμύριο ευρώ για να προσθέσει κρατικά χρέη στο χαρτοφυλάκιό της από τη δευτερογενή αγορά.
Μια ομάδα «φειδωλών» χωρών της βόρειας Ευρώπης πιέζουν καθ’ όλη τη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής το ποσό που θα διατεθεί υπό μορφή δωρεών ή επιχορηγήσεων να είναι μικρότερο και μεγαλύτερο μέρος του κεφαλαίου του ταμείου να διατεθεί υπό τη μορφή δανείων.
Οι τεταμένες συνομιλίες, που κοντεύουν να φθάσουν σε διάρκεια τη Σύνοδο Κορυφής στη Νίκαια (Γαλλία) πριν από 20 χρόνια, υπογραμμίζουν το χάσμα μεταξύ του Βορρά και του Νότου στην Ευρώπη.
Ο πρωθυπουργός της Ιταλίας Τζουζέπε Κόντε κατηγόρησε την Ολλανδία και τους συμμάχους της — Αυστρία, Σουηδία, Δανία και Φινλανδία — για «εκβιασμό».
Η θέση του πρωθυπουργού της Ολλανδίας Μαρκ Ρούτε αντανακλά πολιτικές πραγματικότητες στην πατρίδα του, όπου οι ψηφοφόροι αντιμετωπίζουν με αυξανόμενη δυσαρέσκεια το γεγονός πως η χώρα αυτή, αναλογικά, συγκαταλέγεται στους μεγαλύτερους καθαρούς χρηματοδότες του προϋπολογισμού της ΕΕ.
Ο Ρούτε και το συντηρητικό κόμμα του, το VVD, έχουν να αντιμετωπίσουν την πρόκληση των ευρωσκεπτικιστικών ακροδεξιών κομμάτων στις εκλογές του Μαρτίου.
Η απόπειρα εξεύρεσης συμβιβασμού απέτυχε χθες. Η εισήγηση να διατεθούν 400 δισεκ. ευρώ ως δωρεές, ενισχύσεις και επιχορηγήσεις (από 500 δισεκ. που προέβλεπε η αρχική πρόταση) απορρίφθηκε από το μπλοκ του Βορρά, που θέλει το ποσό να περιοριστεί στα 350 δισεκατομμύρια.
Υπάρχουν επίσης διαφωνίες για την πρόταση να υπάρχει ρήτρα με βάση την οποία θα παγώνει η βοήθεια σε χώρες που κρίνεται ότι καταπατούν τις δημοκρατικές αρχές. Η Ουγγαρία, με τη στήριξη της Πολωνίας, απειλεί να ασκήσει βέτο εάν συμπεριληφθεί τέτοια ρήτρα.
Για αρκετούς αναλυτές, αυτή η σύνοδος αποτελεί κρίσιμη στιγμή τα σχεδόν 70 χρόνια του σχεδίου της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Εάν οι ηγέτες δεν μπορέσουν καταλήξουν σε συμφωνία, πιθανόν θα προκαλέσουν αναταραχή στις κεφαλαιαγορές και θα δώσουν τροφή στη σεναριολογία και στις αμφιβολίες για το μέλλον της ΕΕ.
Νέα πρόταση του Σαρλ Μισέλ
Η νέα βάση της διαπραγμάτευσης για το Ταμείο Ανάκαμψης που θα βάλει στο τραπέζι ο Σαρλ Μισέλ είναι 390 δις επιχορηγήσεις (από 500 δις που ήταν η αρχική πρόταση της Κομισιόν) και 300 δις δάνεια (από 250 δις). Η αρχική θέση των «φειδωλών» ήταν μόνο 160 δις ευρώ επιχορηγήσεις και 250 δις ευρώ δάνεια.
Είναι οι πιο δύσκολες και μαραθώνιες διαπραγματεύσεις σε Σύνοδο Κορυφής τα τελευταία 20 χρόνια. Ουσιαστικά, πέντε χώρες που αντιπροσωπεύουν το 10% του πληθυσμού της ΕΕ, κρατούν σε ομηρία 22 χώρες-μέλη, οι οποίες είχαν συμφωνήσει με την πρόταση που βρισκόταν χθες στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, για επιχορηγήσεις 400 δις ευρώ.
Κατά τη διάρκεια της νύχτας, ο Γάλλος Πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν έχασε την υπομονή του κάποια στιγμή, κατηγορώντας τους ηγέτες της Ολλανδίας και της Αυστρίας ότι η στάση τους θυμίζει τον πρώην Βρετανό πρωθυπουργό Ντέιβιντ Κάμερον πριν από το δημοψήφισμα για το ΒΡΕΧΙΤ. Ο Γάλλος Πρόεδρος φαίνεται να έχασε την υπομονή του κι’ όταν ο Καγκελάριος της Αυστρίας, διέκοψε τη συνομιλία τους για να απαντήσει στο τηλέφωνό του, κάτι το οποίο ενόχλησε τον Σεμπάστιαν Κουρτς.
Αλλη μία φορά οι διαπραγματεύσεις σε Σύνοδο Κορυφής είχαν διαρκέσει 4 ημέρες. Ήταν το 2000 στη Νίκαια της Γαλλίας, όταν αντικείμενο της διαπραγμάτευσης των ευρωπαίων ηγετών ήταν η μεταρρύθμιση των Συνθηκών της ΕΕ και η Διεύρυνση.
