Πολιτική
Συμφωνία Τουρκίας-Λιβύης: οι επόμενες κινήσεις της Αθήνας
Ρersona non grata ο Λίβυος πρέσβης, του ανακοινώθηκε η απέλαση. "Πέρασε" από την τουρκική Βουλή το μνημόνιο. Πιέσεις από το εξωτερικό.
Το κείμενο και οι χάρτες, με όλες τις συντεταγμένες της συμφωνίας θαλάσσιας οριοθέτησης Τουρκίας-Λιβύης, βγήκαν στη δημοσιότητα στην Τουρκία.
Κρήτη, Ρόδος, Κάρπαθος, Κάσος και Καστελόριζο, στερούνται, κατά την παράνομη αυτή συμφωνία, υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ. Πρόκειται για το «όχημα» του Ταγίπ Ερντογάν προκειμένου να εξουδετερώσει τα ελληνικά δικαιώματα στην Ανατολική Μεσόγειο, όπως εξηγούν καθηγητές του Διεθνούς Δικαίου.
Συγκεκριμένα, Τουρκία και Λιβύη συμφωνούν για υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ σε μια γραμμή 18,6 θαλάσσιων μιλίων. Η οριοθέτηση γίνεται στη βάση της «ίσης κατανομής» και τα νησιά δεν έχουν αυτόματα δικαίωμα για υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ. Η παράνομη συμφωνία, που παραβιάζει κατάφορα το Δίκαιο της Θάλασσας, «κόβει» την γειτνίαση της ελληνικής ΑΟΖ με την Κύπρο και την Αίγυπτο.
Η συμφωνία Τουρκίας – Λιβύης εγκρίθηκε, χθες το απόγευμα, με 293 ψήφους από την Ολομέλεια του τουρκικού Κοινοβουλίου. Όλα τα κόμματα ψήφισαν υπέρ της συμφωνίας, εκτός από το φιλοκουρδικό HDP. «Η ιστορικής σημασίας συμφωνία θα φέρει την ειρήνη στην Ανατολική Μεσόγειο και την αδελφοσύνη μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης. Θα είναι η ξεκάθαρη απόδειξη του πόσο θα αποτύχουν αυτοί που προσπαθούν να φυλακίσουν την Τουρκία», ανέφερε ο αντιπρόεδρος της Τουρκίας Φουάτ Οκτάι.
«Αργά ή γρήγορα, η Τουρκία θα πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι όλες οι ενέργειες της δεν έχουν νομική βάση και άρα κανένα αποτέλεσμα», σημείωνε κυβερνητικό στέλεχος, σχολιάζοντας την κύρωση της συμφωνίας από το τουρκικό κοινοβούλιο και την πρόθεση της Άγκυρας να κοινοποιήσει στον ΟΗΕ τις συντεταγμένες των θαλασσίων ζωνών όπως περιγράφονται σε αυτήν.
Στο Μέγαρο Μαξίμου δεν εμφανίστηκαν να αιφνιδιάζονται από τις εξελίξεις στη γειτονική χώρα και την σπουδή να κατατεθεί την Τετάρτη το βράδυ στην τουρκική Βουλή, λίγο μετά την συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν, και να ψηφιστεί με διαδικασίες εξπρές, η σχετική συμφωνία. Μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες, το κείμενο ήταν γνωστό στην Αθήνα λίγο μετά την κατάθεση του στο Κοινοβούλιο και έτυχε εκτενούς μελέτης από την κυβέρνηση.
Η Αθήνα υπογραμμίζει διαρκώς το παράνομο και νομικά άκυρο της συγκεκριμένης συμφωνίας, την ώρα που εντείνονται οι διπλωματικές πιέσεις προς το αφρικανικό κράτος.
Στο μεταξύ επίσημα ανακοινώθηκε η απέλαση του Λίβυου πρέσβη, στον οποίο είχε δοθεί προθεσμία έως τα μεσάνυχτα της Πέμπτης για να παραδώσει τη συμφωνία Τουρκίας – Λιβύης για τα θαλάσσια σύνορα. Ο Λίβυος επιτετραμένος προσήλθε στο υπουργείο Εξωτερικών το πρωί, όπου του έγινε γνωστό ότι είναι persona non grata και, κατόπιν, του δόθηκε προθεσμία για να εγκαταλείψει τη χώρα. Τις προηγούμενες μέρες υπήρξε επικοινωνία του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια και του Λίβυου πρέσβη. Ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας του εξέφρασε την ενόχληση της ελληνικής κυβέρνησης για τις τελευταίες εξελίξεις με πρωταγωνίστριες τη Λιβύη και την Τουρκία.
Ταυτόχρονα έχουν προσκληθεί στην χώρα μας ο αναπληρωτής Πρωθυπουργός και ο Πρόεδρος του Λιβυκού Κοινοβουλίου, που και οι δύο πρόσκεινται στον στρατηγό Χαφτάρ. Αντίκεινται, δηλαδή, στην συμφωνία, την οποία χαρακτηρίζουν κατάφωρη παραβίαση της ασφάλειας και της κυριαρχίας της Λιβύης.
Πιέσεις για το μνημόνιο Τουρκίας-Λιβύης από το εξωτερικό
Ανάλογες πιέσεις υπάρχουν και από μια σειρά άλλων χωρών, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ρωσία και κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με τον ΑΝΤ1 Κύπρου.
Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει συζητήσει εκτενώς το θέμα με τον Γάλλο Πρόεδρο, Εμανουέλ Μακρόν και την Γερμανίδα Καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ, γνωστοποιώντας τις ελληνικές θέσεις και λαμβάνοντας την στήριξη τους.
Αποτέλεσμα του ασφυκτικού διπλωματικού πρέσινγκ που ασκείται είναι οι δηλώσεις που έχουν γίνει από τους ισχυρούς παίκτες της παγκόσμιας γεωπολιτικής σκακιέρας, που συντάσσονται με τις ελληνικές θέσεις περί παράνομης συμφωνίας.
Πιθανό να συζητηθεί στη Σύνοδο Κορυφής το μνημόνιο συνεργασίας
Σύμφωνα με πηγές στην Αθήνα, εξετάζεται το ενδεχόμενο να τεθεί το θέμα από ελληνικής πλευράς και στην προσεχή σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες, που θα πραγματοποιηθεί την επόμενη Πέμπτη, χωρίς ωστόσο να έχει ληφθεί η τελική απόφαση. Θα αξιολογηθούν όλα τα δεδομένα και θα κριθεί αν απαιτείται κάποια νέα πρωτοβουλία σε επίπεδο Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, μιας και η Επιτροπή έχει ήδη καταδικάσει τις τουρκικές ενέργειες, ενώ οι ισχυρές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες κινούνται ήδη ανοιχτά για το θέμα.
Σε κάθε περίπτωση, η κυβέρνηση δεν εφησυχάζει και επιμένει στην μέγιστη δυνατή διεθνοποίηση του ζητήματος, ενώ παρακολουθεί στενά όλες τις κινήσεις που γίνονται από την πλευρά της Άγκυρας. Στελέχη της εκτιμούν ότι έχει σταλεί τον μήνυμα στην απέναντι πλευρά του Αιγαίου, που αντιλαμβάνεται τόσο την διπλωματική απομόνωση στην οποία οδηγείται, όσο και την αδυναμία της να στηρίξει, και, πολύ περισσότερο, να προχωρήσει σε άλλες ενέργειες, που θα βασίζονται σε μια συμφωνία που απορρίπτεται από το δεύτερο μέρος που περιλαμβάνεται σε αυτήν.
Ο αναπληρωτής υπουργός Προστασίας του Πολίτη, Γιώργος Κουμουτσάκος, κατηγόρησε την Τουρκία. «Η Τουρκία παραβιάζει το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας με δηλώσεις και έργα. Η πρόσφατη επιστολή της Τουρκίας στον ΟΗΕ και το Μνημόνιο Συνεργασίας με τη Λιβύη, που δεν έχει νομικές επιπτώσεις, είναι κατάφωρη παραβίαση του Δικαίου της Θάλασσας» σημείωσε.
Ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Ελλάδα, Τζέφρι Πάιατ καταδίκασε το μνημόνιο συνεργασίας που υπέγραψε η Τουρκία με την Λιβύη. «Το μνημόνιο με τη Λιβύη δημιούργησε εντάσεις την περιοχή. Δεν βοηθάει και είναι προκλητικό. Αυτές οι ενέργειες είναι αντίθετες προς το πνεύμα της συνεργασίας και σταθερότητας που οι ΗΠΑ θέλουν για την περιοχή» δήλωσε χαρακτηριστικά και πρόσθεσε πως η χώρα του έχει ξεκάθαρα δηλώσει πως βλέπει την Ελλάδα ως ένα παράγοντα σταθερότητας στην περιοχή και μέρος της λύσης.
Η Κύπρος προσφεύγει στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης σύμφωνα με δηλώσεις του Νίκου Αναστασιάδη, αναφορικά με τις τουρκικές παραβιάσεις στην κυπριακή ΑΟΖ. Ο Πρόεδρος της Κύπρου τόνισε χαρακτηριστικά: «προσβλέπουμε στην προστασία των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων και έχουμε πει ότι θα χρησιμοποιήσουμε κάθε νόμιμο όπλο, κάθε διεθνές φόρουμ, κάθε διεθνή οργανισμό, προκειμένου να προστατεύσουμε τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας. Και η προσφυγή στο Δικαστήριο της Χάγης αυτό τον στόχο έχει. Βεβαίως υπάρχουν και ενδεχόμενα να προκύψουν δυσκολίες».
